Rihard Vagner je bio jedan od najznačajnijih kompozitora poznog romantizma, i kao takav, i danas uživa svjetsku slavu genijalnog stvaraoca monumentalnih muzičkih drama. Jedinstvena djela poput „Loengrina“, „Rajnskog zlata“, „Valkire“ ili „Sumraka bogova“ utemeljuju čitav jedan pravac u scenskoj umjetnosti.
Rihard Vagner je rođen 22. maja 1813. u Lajpcigu kao deveto dijete Fridriha i Johane Rozine Vagner i kršten je u crkvi Svetog Tomasa. Najveći dio svog djetinjstva i mladosti proveo je u Lajpcigu i Drezdenu. Zbog rane smrti oca i ponovne udaje svoje majke više puta se selio i s vremena na vrijeme su o njemu vodili računa rođaci.
Još kao učenik, Vagner je razvio veliko interesovanje za pjesništvo i komponovanje. Prve časove teorije muzike održao mu je Kristijan Gotlib Miler, muzičar čuvenog lajpciškog Gevandhaus orkestra. 1831. Vagner upisuje Muzičku akademiju Univerziteta u Lajpcigu i pohađa nastavu komponovanja Kristijana Teodora Vajnlinga, horovođe crkve Svetog Tomasa. Betovenova opera „Fidelio“ inspirisala ga je da komponuje svoju prvu simfoniju.
Mladi muzičar je imao tek 17 godina kada je u pozorištu u Lajpcigu prvi put izvedeno njegovo djelo sa uvertirom u B-duru. Tu je i sazrela njegova odluka da se bavi muzikom. Između 1833. i 1839. radio je Vagner u Operama u Vircburgu, Magdeburgu, Keningsbergu i Rigi kao kapelan, dirigent i na drugim pozicijama. Kao i mnogim njegovim savremenicima primanja su mu jedva omogućavala da preživi, pa je stoga uzimao kredite kod imućnih građana.
Veoma zadužen, Vagner je 1839. pobjegao u Pariz, ali je uspjeh koji je tamo očekivao izostao. Pod svjetla reflektora uspio je da dođe izvođenjem „Rijencija“ 1842. godine u Dvorskom pozorištu u Drezdenu. Postao je poznat kao operski kompozitor i preselio se u Drezden gde je dobio poziciju drugog kapelana. Nakon toga nastala su izuzetno poznata djela „Tanhojzer“ i „Loengrin“.
Kao ostrašćeni demokrata podržavao je građansku revoluciju, što ga je koštalo službe. Uz pomoć Franca Lista pobjegao je u egzil u Cirih, gde je nakon početnih poteškoća uspio da ponovo ostvari uspjeh. U Cirihu je, između ostalog, nastao jedan od njegovih najznačajnijih teorijskih spisa „Umjetničko djelo budućnosti“.
Pošto je primio vijest o amnestiji, vratio se u Zahsen da bi dirigovao uvertire za „Majstore pjevače iz Nirnberga“. Uspjeh je u početku stizao sporo i postepeno. Dolaskom Angela Nojmana na mjesto rukovodioca Gradskog pozorišta u Lajpcigu 1870. počinje zlatno doba Vagnerovih opera u Zahsenu.
Nakon što je poravnao Vagnerove dugove, mladi bavarski kralj Ludvig II dovodi umjetnika 1864. u Minhen. Ovde počinje doba njegovog neometanog stvaranja bez finansijskih poteškoća. Vagner se 1870. ženi po drugi put 24 godine mlađom Kozimom fon Bilov i zajedno se sele u Bajrot. Njihovo troje djece odraslo je u vili Vanfrid koju je Vagner sagradio 1874. Godine 1872. uslijedilo je polaganje kamena temeljca za izgradnju Vagnerove operske dvorane, čije je podizanje finansirao Ludvig II. Opera u Bajrotu svečano je otvorena 1876. uz premijerno izvođenje „Prstena Nibelunga“.
Rihard Vagner je umro 13. februara 1883. u Veneciji.
Djela koja je je komponovao Rihard Vagner
Zabrana ljubavi (1836.), Rijenci (1842.), Leteći Holanđanin (1843.), Tanhojzer (1845.), Loengrin (1850.), Tristan i Izolda (1865.), Majstori pjevači iz Nirnberga (1868.), Rajnsko zlato (1869.), Valkira (1870.), Prsten Nibelunga (1876.), Parsifal (1882.), Vile (1888.)
5 interesantnih činjenica o Rihardu Vagneru*:
1. Rihard Vagner je bio čuven po tome što je svoje opere pisao u istorijskim kostimima.
2. Izvođenje opere „Prsten Nibelunga“ traje 16 časova. Premijera u svečanoj sali koja je u Bajrotu izgrađena posebno za Vagnerova djela trajala je od 13. do 17. avgusta 1876.
3. Vagnerova druga supruga, Kosima, koja je od kompozitora bila mlađa 24 godine, bila je ujedno i vanbračna kćerka kompozitora Franca Lista.
4. Međunarodno udruženje Rihard Vagner objedinjuje 135 regionalnih udruženja sa preko 23.000 članova. Svrha udruženja je buđenje interesovanja za djela Riharda Vagnera.
5. Opere Riharda Vagnera će u periodu od 2012. do 2016. godine biti izvedene ukupno 471 put u različitim evropskim gradovima. U 2013. godini, godini jubileja,
Vagnerova djela između ostalih izvode Opera Zemper u Drezdenu, Opera u Lajpcigu i Državne opere u Berlinu, Minhenu i Štutgartu.
Izvor: German National Tourist Office
