Srbija: Otkrivena nova gnijezda orlova krstaša

 Foto: Pixabay

Ornitolozi Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije pronašli su u banatskom Potisju dva nova gnijezda orlova krstaša, kako je navedeno, najrjeđe ptice u Srbiji, koja je zakonom zaštićena.

Gnijezda su otkrivena tokom prethodne sedmice, u sklopu redovnih terenskih aktivnosti praćenja orlova krstaša, u Međunarodno značajnom području za ptice “Slatine srednjeg Banata”, koje se prostire od Novog Bečeja na jugu, do Padeja i Iđoša na sjeveru. Podsjeća se da je veliki broj građana Srbije pružio podršku u dvomjesečnoj kampanji “Za naše krstaše”, tokom koje je sakupljeno više od milion dinara neophodnih za obilazak i čuvanje postojećih parova orlova krstaša u periodu od pet mjeseci koliko traje period gnježđenja, te obilježavanje i praćenje još dva mladunca.

Izvršni direktor Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije Milan Ružić kazao je da su članovi tog društva satelitskim praćenjem kretanja četiri mlada orla krstaša, Mime, Mihajla, Radenka i Ivanke, u protekle dvije godine naučili više o njihovim potrebama nego što su znali decenijama unazad.

- Orlovi nam svojim kretanjem i boravkom ukazuju gde su najvrednija staništa na kojima pronalaze hrane, gde se odmaraju i spavaju. Te lokacije iziskuju hitnu zakonsku zaštitu i poštedu od seče stabala i preoravanja - rekao je Ružić.

Ukazao je da nije samo uništavanje staništa prijetnja po krstaše, jer su tu i desetine neriješenih i nekažnjenih slučajeva trovanja divljih životinja, uglavnom namjernih, koja su usmjerena protiv lisica, šakala i pasa.

Na taj način ptice grabljivice stradaju hraneći se zatrovanim mamcima ili ostacima otrovanih životinja.

- Brzom, odlučnom i koordinisanom reakcijom institucija moguće je zaustaviti velika stradanja i trajno osigurati opstanak krstaša u Srbiji. Trovanje životinja ne samo da predstavlja čitav splet krivičnih dela, već u jednom danu može poništiti višegodišnji trud i rad nas ornitologa na oporavku ove vrste, svu brigu koju su ljudi pokazali tokom kampanje i svu radost koju sada osećamo - dodao je Ružić.

Orlovi krstaši se ubrajaju u najrjeđe ptice u Srbiji budući da njihova populacija trenutno broji svega sedam parova.

Krstaš, simbol sa nacionalnog grba, u Srbiji ima status kritično ugrožene vrste, pa je svaka jedinka izuzetno značajna za njihov opstanak, podsjetili su iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije.

Zanimljivosti o orlu krstašu

· Dužina tijela, od vrha kljuna do vrha repa je oko 80 centimetara, a raspon krila kreće se od 180 do 215 centimetara.

· Odrasla jedinka je mase od 2,5 do 4,5 kilograma. Kao i kod drugih ptica grabljivica, ženke su krupnije i masivnije od mužjaka.

· Krstaši postaju polno zreli tek sa 5 godina starosti. Masivna gnijezda uglavnom prave na rubu šuma, na drvoredima ili usamljenom drveću sa koga imaju dobar pregled terena.

· Osnovna hrana krstaša su mali sisari poput tekunice i ptice srednje veličine. U prirodi mogu da dožive starost od oko 30 godina.

· Međunarodno značajna područja za ptice (IBA – Important Bird Areas) proglašavaju se zarad zaštite najrjeđih i najugroženijih vrsta ptica, tj. očuvanja njihovih staništa i populacija. Ona uključuju najznačajnije lokacije na kojima se divlje ptice razmnožavaju, prehranjuju, odmaraju ili prezimljavaju.

· IBA područja određuju se nakon naučne obrade podataka o prisustvu, brojnosti i trendovima populacija odabranih vrsta ptica. Ovaj proces u svakoj državi sprovode stručne organizacije za istraživanje i zaštitu divljih ptica koje su članice mreže BirdLife International, kakvo je Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije. Proces određivanja IBA područja i cjelokupne mreže u svakoj državi je nezavistan i određen je strogom naučnom metodologijom.