Svetu Sofiju su projektovale velike vizantijske arhitekte Antemije iz Trala i Isidor iz Mileta.
Sveta ili Aja Sofija je podignuta kao antička hrišćenska crkva u turskom gradu Istanbulu (rimski Vizantion). Jedna je od najstarijih crkava na svetu i jedno od najznačajnijih dela antičke arhitekture.
Aja Sofija (Hagia Sophia) na grčkom znači sveta mudrost. Sagrađena je između 532. I 537. Godine kada je Istanbul nosio ime Konstantinopolj.
Veliki vizantijski car Justanijan I je naredio da se Sveta Sofija izgradi na mestu stare crkve koja je uništena u požaru.
Svetu Sofiju su projektovale velike vizantijske arhitekte Antemije iz Trala i Isidor iz Mileta.
Glavnu strukturu čini niz lukova i svodova (visokih lučnih tavanica).
Kupola prečnika 31 metar je visoka 56 metara. Nose je četiri trouglasta sferična stupa od opeke zvana pandatifi.
Ogromni komadi isklesanih stena su donoseni iz udaljenih kamenoloma: porfir iz Egipta, zeleni mramora iz Tesalije, crni kamen iz Bosporske regije, i žuti kamen iz Sirije.
Aja Sofija je ukrašena mermernim pločama i mozaicima Bogorodice, Isusa, andjela i biskupa.
Aja Sofija, za razliku od Justinijanove San Vitale u Ravenni, je bila carska građevina. Izgrađena za Cara i njegov dvor, a ne kao crkva za molitvu cijele zajednice. Svećenstvo je zauzimalo polovicu centralnog prostora, a car sa svojom pratnjom – drugu polovicu.
Turci su 1453. godine preuzeli grad i pretvorili Svetu Sofiju u džamiju. Mozaike su prekrili gipsom i dogradili četiri minareta.
Pri osvajanju grada otomanski su vojnici u crkvi učinili pokolj građana koji su se onamo bili sklonili.
Kada je Aja Sofija 1935, godine postala muzej mozaici su otkriveni.
Izvor: duhoviti.com
