Najslavnije piramide starog Egipta nalaze se u Gizi, a sagrađene su u spomen Snefruovog sina Keopsa – prva i najveća od svih, Kefrena – srednja, i Mikerina – najmanja. Od njihove izgradnje prohujali su milenijumi, ali ove piramide nas očaravaju i danas – i to s razlogom. Njihova trajna veličanstvenost proističe podjedanko iz monumentalnosti (Kefrenova piramida pokriva površinu od 52.610 m2, a još i danas je visoka sto pedeset metara) i krajnje jednostavnosti.
Piramide: Mikenova (2533-2515 pre n. e.), Kefrenova (2570-2544 pre n. e.) i Keopsova (2601-2528 pre n. e.), Giza, Egipat
Od kvadratne osnove četiri jednakostranična trougla izdižu se koso iz pustinjskog peska prema nebu. U svako doba dana jedna strana će primati na sebe puni sjaj Sunca, a druga će biti u senci. Pre nego što su je islamski graditelji opljačkali, svaka piramida je bila obložena belim krečnjakom, sačuvanim do danas samo na vrhu Kefrenove piramide. Sve piramide su na samom vrhu bile prevučene tankim slojem zlata. Na Kefrenovoj piramidi red crvenog granita pri zemlji isticao je belinu krečnjaka. Ulaz u sve piramide bio je na severnom pročelju, pogrebna komora se nalazila negde u tvrdoj kamenoj masi, a ne ispod zemlje, ne bi li se zavarali pljačkaši grobova. Svaka piramida bila je ograđena zidom, a oko nje je bilo nekoliko manjih piramida i mastaba za članove kraljevske porodice i visoke dostojanstvenike.
Kao i Zoserov kompleks u Sakari i većina kasnijih kraljevskih grobnica, grobnice četvrte dinastije smeštene su na zapadnoj obali Nila, na strani zalazećeg sunca, nasuprot naseobinama živih na istočnoj obali. Ali za razliku od Zoserovog kompleksa, zbijenog i položenog na osi sever–jug, piramide u Gizi smeštene su uz osu koja se pruža u pravcu istok–zapad. Na početku pogrebne svečanosti telo je prenošeno preko Nila prema zapadu. Kada bi povorka prešla obrađeno zemljište, stigla bi do hrama u dolini povezanoj kanalima s Nilom. Kefrenov hram u dolini ima centralnu dvoranu u obliku slova T, gde su zidovi i stubovi od skupocenog crvenog asuanskog granita isticali kontrast s podovima od belog kalcita. Svetlost je prodirala kroz proreze u gornjem delu zida i krova od crvenog granita.
Od hrama u dolini vodio je oko pet stotina metara na zapad ka pustinji uzdignut i natkriven put do pogrebnog hrama; hram je bio uz istočno pročelje piramide, gde se dovozilo kraljevo mrtvo telo radi balsamovanja i gde su živi nastavljali da odaju poštu njegovom ka. Obilje raznolikog kamena i ovde je stvaralo živ koloristički utisak; pogrebne hramove verovatno su ukrašavali i reljefi, ali su vremenom uglavnom uništeni. Uz Kefranov hram u dolini stoji Velika sfinga isklesana od stene koja je izbila na površinu nakon eksploatacije kamenoloma. Oštećenja koja su nastala u vreme islamske dominacije Egiptom – zato što se stanovnici nisu slagali s prikazivanjem ljudskog lika u umetnosti – izbrisala su pojedinosti lica, nedostaje i vrh glave, ali stručnjaci veruju da je to portret Kefrena (ili možda Keopsa) spojen s telom lava u ležećem položaju. I njegove ogromne dimenzije izražavaju kraljevsku moć.
Promene u arhitekturi grobnica nagoveštavaju i pomak u načinu na koji su Egipćani gledali svog kralja. Glatka piramida je u obliku Ben-bena, svetog kamena u Heliopolisu, centru obožavanja sunca. To možda pokazuje da su ovi monumentalni grobovi isticali solarni vid faraonove ličnosti; zapravo, ova promena u graditeljskoj praksi podudara se manje-više s faraonovim uzimanjem imena „sin boga Ra” (boga sunca). Promena u orijentaciji ukopnih mesta značila je da faraonov pogrebni hram više ne gleda prema severnim zvezdama kao pre, već prema izlazećem suncu na istoku, koje svakodnevnim izlaskom i zalaskom označava večnost. Za razliku od Zoserovog pogrebnog kompleksa, područje Gize ne poseduje građevine za kraljevske rituale potvrđivanja vlasti, što bi trebalo da znači da se neprekidno obavljanje tih obreda nije više svrstavalo u zadatke mrtvog kralja. Sada je njegova uloga da se na sunčevim zracima uzdiže do boga Sunca, što možda simbolizuju kose strane piramide, i da ga prati u beskonačnim ciklusima regeneracije.
