Prve moderne kuće sa zelenim krovovima počele su da se grade 1960-ih, ali ljudi koji žive na području Skandinavije žive na ovakav način već hiljadama godina. U hladnom okruženju sa malo šume, zeleni krovovi su prirodni izbor za gradnju, ostavljajući u nasljeđe na taj način divne Hobit-kućice na području Norveške, Islanda i drugih nordijskih zemalja. Naša priča je o tome, kako su ove stare Hobit kuće postale inspiracija za moderne zelene krovove.
Zelena pokrivka obezbeđuje potrebnu izolaciju za krovove i zidove u uslovima hladne sjeverne klime, i to predstavlja najbolji i u isto vrijeme održiv pristup izgradnji u kontekstu zaštite životne sredine, prirodno obilje sirovina i relativno jednostavan za izgradnju i održavanje. Ove pokrivke su obično građene uz pomoć cijele zajednice. Zelene pokrivke zapravo predstavljaju busenje zelenog materijala koji se u konstruktivnom sklopu postavlja na kov ili na zidove. Ovi domovi, od početka do kraja, mogu biti izgrađeni u periodu kratkog lijepog vremena tokom tople sezone, kada tlo odmrzne dovoljno da se mogu sjeći komadi tla, trave, biljaka i divljeg cvijeća sa okolnih polja.
Možda se pitate kako se obezbjeđuje vodootpornost kuća sa busenjem zemlje? U današnje vrijeme za izolaciju zelenih krovova koriste se sintetički, vodonepropusni materijali, koji sprečavaju prodor vlage a time i oštećenje konstrukcije, i upravo iz tog razloga sintetički materijali se moraju mijenjati na svakih 30-40 godina, jer imaju svoj vijek trajanja, to povlači za sobom i trajnost savremenih zelenih krovova. Zvuči nevjerovatno ali krovovi od busenja zemlje, izgrađeni u Starom svijetu, imali su isti životni vijek iako im je hidroizolaciju obezbjeđivala kora breze. Kora breze se prikupljala u proljeće, kada sokovi u drveću još miruju pa se kora lahko skida. Breza je najčešće drvo na ovim prostorima i one imaju mogućnost da, iako im skinete koru, mogu još dugo da žive bez patnje i trajnog oštećenja.
Prvo, okvir ili temelj kuće izgrađen je u kombinaciji kamena i trupaca (od breze ili drugih vrsta drveća koje su na raspolaganju), uključujući i neobrađene daske koje služe kao krovne ploče, oslonac, za busenje zemlje. Počevši od strehe, nordijski graditelji bi preklapali listove od kore breze poput velike šindre, tako da voda koja se sliva prelazi sa kore na koru i otiče na tlo.
Sloj busena zemlje iznosi oko 8 cm i postavlja se na krov sa strane gdje je trava, na ovaj način trava pomaže vodi da se ocijedi i time sprečava da kora brzo propada, kako bi bio slučaj da je kora u kontaktu sa tlom iz busena. Zatim se na to stavlja drugi sloj ovog puta sa travom okrenutom prema gore, sve ukupno oko 15 cm izolacije. Konačno na vrh se postavlja deblo koji je horizontalno spojeno sa osnovom krova duž svake strane i time je spriječeno klizanje busena prema dole. Grubo klesana debla koja se obično koriste kao struktura zida zajedno sa busenima su pritisnuti od njihove ogrome mase zatvarajući time sve male pukotine, i time omogućuje da ove kuću budu posebno udobne u uslovima duge zima.
Neki od preostalih najstarijih domova imaju i zidove pravljene od busenja zemlje. Busenje u zidovima je imalo svrhu izolacije i obično bi sa unutrašnje strane bili obloženi kamenom kako bi se sprečilo prodiranje vlage u kuću. Za razliku od hobita (koji su po priči niski ljudi), ljudi nordijskih podneblja su dosta visoki, ali fotografije pokazuju da su ulazi u ove domove bili skromnih dimenzija, ovo je više bilo zbog oskudice drveta, a ne zbog veličine ljudi koji su obitavali u njima.
Prevela i prilagodila: dipl. ing. arh. Ivana Rakarić
Izvor: ttp://inhabitat.com/hobbit-style-turf-homes-sustainable-houses-that-lasts-for-centuries/
