Ljubavnici iz Hasanlua ili Poljubac star 2800 godina, nazivi su ljudskih ostataka koje je 1972. godine pronašao tim sa Univerziteta u Pensilveniji, predvođen Robertom Dajsonom.
Arheološko nalazište drevnog grada, Tepe Hasanlu, nalazi se na severoistoku Irana, u pokrajini Zapadni Azerbejdžan. Način njegovog uništavanja krajem 9. veka pre nove ere, doveo je do toga da grad ostane zamrznut u vremenu, pružajući istraživačima izuzetno dobro očuvane zgrade, artefakte i posmrtne ostatke žrtava.
Tepe Hasanlu se sastoji od centralnog nasipa u obliku citadele, visokog 25 metara, sa masivnim utvrđenjima i asfaltiranom ulicom, a okružen je niskim spoljnim gradom u kome su se nalazile kuće, štale, gradske blagajne i hramovi. Celokupna lokacija nekada je zauzimala veći prostor, ali je smanjena zahvaljujući lokalnim agrikulturnim i građevinskim aktivnostima, tako da danas zauzima dužinu od svega 600 metara, sa citadelom prečnika od oko 200 metara.
Na ovom mestu, istraživači su 1956. godine naišli na sloj grada koji je zamrznut u vremenu – “spaljeni sloj”, koji je sadržao više od 200 tela sačuvanih u pepelu i ruševinama. Sačuvani sloj omogućio je istraživačima da razotkriju užasnu priču o uništenju ovog grada, koje se dogodilo krajem 9. veka pre Hrista. Materijal koji je pronađen na lokalitetu, ukazuje na to da je grad zadesio iznanedni napad neprijatelja i tom prilikom je uništena citadela. Mnogim ljudskim ostacima koji su tu pronađeni, nedostaju glava ili ruke, a ostali su pretrpeli smrtonosne povrede glave. Jedan od ljudskih ostataka presečen je na pola, a većinu njih su činili žene, deca i starci, što ukazuje na to da su pobijeni stanovnici koji bi bili beskorisni kao robovi.
Nažalost, nedostatak pisanih dokumenata doveo je do toga da danas znamo vrlo malo o stanovništvu Hasanlua i njihovim okupatorima. Ne postoji pisani dokaz koji bi potvrdio njihov identitet. Nije nam poznat čak ni drevni naziv ove lokacije, kao ni kojoj državi je u to vreme pripadala, a još manje jezička i etnička pripadnost njenog stanovništva. S druge strane, iz istorijskih tekstova je poznato da je Kraljevstvo Urartu vršilo brutalne vojne kampanje u gvozdenom dobu, kako bi se proširilo na region oko Hasanlua.
Poljubac star 2800 godina
Iskopavanja lokaliteta Tepe Hasanlu, nastavljena 1972. godine, donela su otkriće koje je obišlo ceo svet. U jednom skladištu žitarica, verovatno krijući se od neprijatelja, pronađena su dva skeleta ljudi koje je brzo ugušio dim, dok je njihov grad bio u plamenu. Ovaj par je poslednje trenutke svog života proveo u zagrljaju, a smrt ih je dočekala u trenutku dok su ljubili jedno drugo i time njihov poljubac učinila večnim.
Iako su neki izvori tvrdili da oba skeleta pripadaju muškarcima, Muhamed Dandamajev, u svojoj knjizi Kulturne i društvene institucije drevnog Irana, navodi da se radi o muškarcu i ženi. Slična tvrdnja objavljena je i u magazinu za arheologiju, sa dodatnim informacijama i njihovoj visini, koja je bila blizi 160 centimetara.
Skeleti su pronađeni u skladištu bez ijednog predmeta, osim kamene ploče, koja se nalazila ispod glave skeleta koji leži na levoj strani. Desni skelet je na fotografiji prikazan sa povredom lobanje, ali to nije bio uzrok njegove smrti – oštećenje je nastalo prilikom arheološkog iskopavanja.
Univerzitet u Pensilveniji utvrdio je da je par preminuo zajedno oko 800. godine pre nove ere, a njihov poljubac u trenutku smrti kao da označava da je ljubav večna.
