Kostur neandertalca otkriven u pećini Šanidar u Iraku, od ranije poznatoj po fosilima izumrlih rođaka naše vrste, nov je dokaz da su i oni sahranjivali svoje mrtve i da su tokom takvih rituala koristili cveće, objavili su naučnici.
U pećini smeštenoj u regionu Kurdistan u severnom Iraku, godine 1960. otkriven je dobro očuvan gornji deo tela odraslog neandertalca koji je živeo pre 70.000 godina.
Procenjuje se da je neandertalac koji je nazvan "Šanidar Z" bio u četrdesetim ili pedesetim godinama, ali njegov je pol ostao neutvrđen.
Pećina je predstavljala ključnu lokaciju za arheološka istraživanja i saznanja polovinom 20. veka.
Pre 60 godina tamo su pronađeni ostaci 10 neandertalaca, sedmoro odraslih i troje dece, što je pružilo nov uvid u njihova fizička obeležja, ponašanje i u način ishrane.
Tada je na nalazištu, u blizini jednog kostura otkrivena i veća količina cvetnog polena, što je naučnike podstaklo na to da istraže jesu li i neandertalci pribegavali posmrtnim ritualima sahranjivanja svojih mrtvih uz cveće.
Hipoteza je doprinela tomr da se promeni dosad uvreženo mišljenje po kome je doba u kojem su živeli neandertalci bilo mračno i brutalno.
Kritičari su izneli svoje sumnje, među kojima je i pretpostavka po kojoj polen možda potiče od modernih ljudi koji su radili u pećini, ili od glodara i insekata.
Kosti "Šanidar Z", a čini se da je reč o gornjem delu kostura otkrivenog 1960, pronađene su u sedimentu koji sadrži drevni polen i ostale mineralizovane ostatke biljaka, što je ponovo u prvi plan iznedrilo mogućnost da se radilo o sahranama s cvećem.
Kognitivna sofisticiranost
Naučnici već godinama raspravljaju o tome jesu li neandertalci pokopavali svoje mrtve uz pogrebne rituale, kako to čini naša vrsta, a u sklopu šire debate o nivou njihove kognitivne sofisticiranosti.
"Ovde je ključna intencija koja se krije iza pokopa. Telo se, naime, može sahraniti iz sasvim praktičnog razloga - da biste izbegli opasne lešinare ili da biste eliminisali neugodan miris. No kada izostavimo praktične elemente, ovo je značajno jer upućuje na kompleksniji, simbolički i apstraktan način razmišljanja, saosećanje i brigu za mrtve, a možda i osećaj žalosti i gubitka", smatra naučnica sa Univerziteta Kembridž Ema Pomeroj, glavna autorka istraživanja čiji su rezultati objavljeni u časopisu "Antiquity".
Naučnici veruju da je "Šanidar Z" namerno smešten u jamu iskopanu u dubljim slojevima zemlje, koja je bila namenjena za još četiri tela.
Kostur leži na leđima s levom rukom ispod glave i savijenom desnom rukom ispruženom u stranu.
Neandertalci su bili krupnije građe od homo sapiensa i imali su gušće obrve. Naseljavali su područje Evroazije i atlantske obale do Urala u razdoblju od pre 400.000 godina do otprilike pre 40.000 godina, kad su nestali i kada se naša vrsta doselila u to područje.
Agencije
