Dolina Mzab: Dragulj u srcu pustinje
Foto: Yann Arthus-Bertrand
Na oko 600 kilometara od Alžira, glavnog i najvećeg grada istoimene severnoafričke države, u severnoj Sahari, prostire se duboka, uska dolina pod imenom Mzab, u kojoj se nalazi nekoliko utvrđenih naselja (ksur) osnovanih od strane Ibadita u 10. veku.
Jednostavna, funkcionalna i savršeno prilagođena okruženju, arhitektura doline Mzab dizajnirana je za život u zajednici, uz poštovanje porodice i služi kao inspiracija za savremenu gradnju. Štaviše, prepoznatljiva je u delima modernih arhitekata 20. veka kao što su Le Korbizje, Andre Raveru i Fernand Pujon. Sve kuće u naseljima Mzaba izgrađene su u koncentričnim krugovima oko džamije, koja je građena kao tvrđava, pa ima spojen arsenal i skladište žita. U njima uglavnom žive Mozabiti, koji su širom Alžira poznati kao veoma gostoljubiv, religiozan i konzervativan narod. Većina njih su se tu naselili bežeći od progona pre više vekova, a uprkos političkim promenama u Alžiru tokom godina, uspeli su da se mirno odupru smetnjama u poslovima svoje zajednice i sačuvaju svoj jedinstveni verski i kulturni identitet.
Pre njih, ta dolina bila je naseljena samo sporadično od strane nomada, a 1982. godine proglašena je kulturnom baštinom Uneska. Najveće mesto i administrativni centar Mzaba je Gerdaja. Osnovana je u 11. veku, u njoj prema popisu stanovništva iz 2008. godine živi 93.423 ljudi, a kao uostalom i sva naselja u regionu, poznata je po velikim temperaturnim razlikama između dana i noći, i leti i zimi, od najniže koja iznosi 5 stepeni do najviše od oko 46 stepeni Celzijusa. Obilazak starog gradskog jezgra moguć je jedino uz pratnju lokalnog vodiča, a centralni trg je i ovde i u drugim mestima popularan zbog organizovanja pijace po principu aukcije. Jedna od najvećih atrakcija Gerdaje je velika podzemna džamija, sagrađena kako bi se vernici neometano posvetili molitvama za vreme velikih vrućina. Svakog proleća, opština Metlili-Šamb, koja se nalazi na oko tridesetak kilometara udaljenosti od Gerdaje organizuje trku kamila, što je primamljivo kako ljudma iz svih krajeva zemlje, tako i onima iz drugih delova sveta. Pored toga, tu je i obilazak istorijskih centara, kupovina i još mnogo toga, što ovu oblast čini jednom od najinteresantnijih u Alžiru.
Foto: Wikimedia
