Vođa zajednice prije 5.000 godina bila je žena “Dama od slonovače”
"Dama od slonovače" (foto: Miriam Luciañez Triviño.)
Nova analiza otkrila je da je u bakarnom dobu, prije 5.000 godina, žena igrala ključnu ulogu u društvu.
Raskošan grob „Dame od slonovače“ otkriven je u Španiji 2008. godine. Pogrešno je ova žena identifikovana kao muškarac. U njenom grobu nalazile su se kljove od slonovače, ćilibar, ljuske jaja od noja i kristalni bodež.
Arheolozi su tada pretpostavili da pripada elitnom vođi. Ovaj vođa “Trgovac od slonovače” je tada imao najviši društveni status na cijelom poluostrvu. Međutim, ta titula će kasnije pripasti “Dami od slonovače”.
Najsavremenija analiza proteina ljudskih ostataka potvrdila je da je ova visoko rangirana osoba bila žena. Rezultati studije objavljeni su u časopisu Scientific Reports.
Arheolog Roberto Riš rekao je da rezultati potvrđuju ono što su mnogi sumnjali: “praistorijske žene su imale autoritet i prestiž, dovodeći u pitanje moderne pretpostavke o rodnim ulogama u liderstvu.”
Valensina, u blizini današnje Sevilje, prostirala se na 450 hektara tokom svog vrhunca u bakarnom dobu, između 3200. p.n.e. i 2200. godine p.n.e.
Grobni nalazi u grobnici “Dame od slonovače” (foto: Miriam Luciañez Triviño.)
Većina ljudi iz tog perioda na Iberijskom poluostrvu je bila sahranjena u grupnim grobnicama. Međutim, u raskošnoj grobnici otkrivenoj 2008. godine nalazila se samo jedna osoba.
„Na osnovu skeleta, koji nije bio dobro očuvan, prvobitna pretpostavka je bila da pripada muškarcu“, rekao je koautor studije Leonardo Garsija Sanjuan, arheolog sa Univerziteta u Sevilji.
Utvrđivanje pola osobe na osnovu DNK može biti pravi izazov jer se genetski materijal lako razgrađuje na vrućini, kakva je u Španiji.
Kada su istraživači uporedili grobnicu “Dame od slonovače” sa ostalim grobovima iz istog perioda uvidjeli su da se znatno razlikuje od ostalih. Imala je između 17 i 25 godina u trenutku smrti. Istraživači pretpostavljaju da ona nije naslijedila svoje bogatstvo i društveni status. Već da su je njene posebne vještine i dostignuća postavile visoko iznad ostalih članova zajednice.
“I nije se plašila da uprlja ruke: njene kosti nose znake teškog fizičkog rada.”
Na osnovu analize stabilnih izotopa, naučnici su saznali da je ova žena najviše živjela tu gdje je sahranjena. Ali i da je putovala u druge oblasti. To je i očekivano za nekog ko je na visokoj društveno poziciji.
U blizini njenog tijela pronađeni su i tragovi vina, kanabisa i cinabarit – živa sulfid, koja se može koristiti kao pigment. Za autore, ove supstance ukazuju da je bila uključena u vjerske rituale.
Na samo 100 metara od grobnice “Dame od slonovače” nalazila se kupolasta građevina u kojoj su bile sahranjene žene, njih 15 obučene u haljine i prekrivene crvenom bojom. One su imale visok nivo žive u kostima zbog izloženosti cinabaritu koji je korišćen u ritualne svrhe. Vjerovatno su se otrovale živom nakon udisanja cinabarita.
Tim smatra da su možda bile sveštenice, a “Dama od slonovače” je bila njihov predak i osnivač.
