Top 10 arheoloških otkrića u svijetu u 2023. godini
Foto: Sve o arheologiji
Arheologija ne prestaje da nas iznenađuje i zbunjuje novim saznanjima i otkrićima. I ove godine smo zahvaljući arheolozima širom svijeta otkrili drevne tajne iz daleke prošlosti.
1. Prvi jahači konja pojavili se prije 5.000 godina
Arheolozi su na osnovu analize ljudskih skeleta utvrdili da su se prvi jahači konja pojavili prije 5.000 godina. Analiza skeleta iz grobova ispod humki, jamnaja kulture, širom Evrope i Azije pokazala je da su jahači prešli stepe na svojim konjima prije oko 5.000 godina.
Grob jahača otkriven u Malomirovu u Bugarskoj (foto: Michał Podsiadło)
Naučnici su analizirali 217 ljudskih skeleta iz pontsko-kaspijske stepe, geografske oblasti koja se prostire otprilike od Bugarske do Kazahstana. Na skeletima su primijetili dokaze o jahanju, odnosno pripoje mišića i osteoartritične promjene koje se pripisuju fizičkoj aktivnosti koja ima veze sa jahanjem. Istraživači su otkrili da su više od 30% ljudi bili jahači konja. Više o istraživanjima.
2. Pronađeno prvo naselje evropskih graditelja megalita
Arheolozi su iskopali ostatke utvrđenog naselja koje je izgrađeno u isto vrijeme kada su podizani prvi megalitski spomenici, prije 6.000 godina. Iako su ovi megaliti vidljivi i izdržali su zub vremena, tragove njihovih graditelja je bilo teško pronaći. To je ono što ovo otkriće čini jedinstvenim i značajnim.
Rekonstrukcija utvrđenog naselja (izvor: Antiquity)
Arheolozi su otkrili dvostruko ojačanu fotifikacionu ogradu koja okružuje nekoliko drvenih građevina izgrađenih tokom 5. milenijuma prije nove ere. Pronađene su najmanje tri kuće, svaka dugačka oko 13 metara, grupisane u blizini vrha malog brda okruženog palisadom. Više o naselju.
3. Fenomenalno očuvan bronzani mač
Njemački arheolozi iskopali su odlično očuvan bronzani mač u porodičnoj grobnici starosti oko 3.000 godina. Pored mača, u grobu je bilo i drugih grobnih nalaza i oružja (bronzanih strelica).
Bronzani mač starosti oko 3.000 godina (foto: dr Woidich)
Otkriće mača je izuzetno rijetko za ovaj dio Njemačke, s obzirom da je većina humki opljačkana još tokom antike, ili je kasnije otvarana tokom 19. vijeka. Više o otkriću.
4. Vrh strijele od metala vanzemaljskog porijekla
Arheolozi u Švajcarskoj su obilazili arheološke zbirke u potrazi za arheološkim artefaktima napravljenim od meteoritskog gvožđa. Oni su pronašli jedan vrh strijele koji je iskovan od vanzemaljskog metala. Pored toga, saznali su od kog meteorita je, koji je pao na Zemlju, izrađen vrh strijele.
Vrh strele od meteorita (foto: Thomas Schüpbach)
Poznato je da su ljudi u prošlosti za izradu oružja, oruđa ili nakita koristili gvožđe od meteorita koji su padali na Zemlju i to znatno prije nego su ljudi spoznali tehnologiju topljenja rude gvožđa. Sporadična upotreba metala vanzemaljskog porijekla zabilježena je od neolita do bronzanog doba. Više o vrhu strijele.
5. Sojeničarsko naselje iz neolita u Ohridskom jezeru
Tim podvodnih arheologa je ispod Ohridskog jezera, sa albanske strane, otkrio neolitsko sojeničarsko naselje izgrađeno prije 8.000 godina. Ono što je iznenadilo arheologe jeste da je naselje bilo okruženo i zaštićeno sa 100.000 odbrambenih drvenih šiljaka. Ovo je jedno od najranijih evropskih, sedentarnih naselja iz perioda neolita. Najčudnije od svega je to što je bilo jako dobro zaštićeno.
Foto: X
Sada arheolozi pokušavaju da riješe misteriju zašto je naselje bilo zaklonjeno, odnosno zaštićeno odbrambenim drvenim šiljcima, poput zaštićene tvrđave. Više o istraživanjima.
6. Najveća kamena ručna sjekira, 50 cm dužine
Arheolozi u Saudijskoj Arabiji su napravili izvanredno otkriće. Otkrili su 200.000 godina staru ručnu sjekiru, za koju se može slobodno reći da je i najveća praistorijska kamena ručna sjekira na svijetu.
Uprkos svojoj izvanrednoj veličini, 51,3 cm, ona se lako drži u obje ruke. Izrađena je od basalta. Moguće da je služila za klanje životinja. Više o artefaktu.
7. Drvena struktura napravljena prije 476.000 godina
Nevjerovatno otkriće napravili su arheolozi u Zambiji na arheološkom nalazištu Kalambo. Oni su iskopali drvenu strukturu iz kamenog doba starosti 476.000 godina. Ovakva struktura nije ranije pronađena na praistorijskom nalazištu ovakve starosti. Do nedavno se mislilo da je modifikovanje predmeta od drveta praktikovano prije 9.000 godina. Iako se drvo u tom periodu koristilo, ali najčešće za potrebe lova ili paljenja vatre, niko nije mogao da vjeruje da je upotrebljeno jako davno i to u sasvim druge svrhe.
Ovo je najraniji poznati dokaz o tome da su praistorijski ljudi namjerno oblikovali dva balvana kako bi se uklopila i vjerovatno da bi stvorili neku strukturu. Više o otkriću.
8. Dokazi za najstariju bitku
Prije više od 5.000 godina dogodila se strašna bitka. Žrtve su bile sahranjene u masovnoj grobnici u Španiji. Nakon pregleda ljudskih skeleta, naučnici su riješili misteriju i pronašli nove dokaze o drevnom ratovanju i mračnoj strani čovjeka. Do nedavno se mislilo da se prva arheološki dokumentovana bitka dogodila prije 3.300 godina u dolini Tolenze u Njemačkoj.
Masovna grobnica starosti 5.000 godina (J.I. Vegas (CC-BY 4.0))
Ljudi su učestvovali u ratovima velikih razmjera prije 5.000 godina. Masovna grobnica koja je pronađena u stenskom skloništu u Španiji je sadržala ostatake muškaraca, žena i djece sa povredama glave i povredama od ubojitih oružja na drugim dijelovima tijela. Više o otkriću.
9. 2.000 godina star grob ljekara sa medicinskim instrumentima
Mađarski arheolozi pronašli su grobnicu antičkog ljekara iz 1. vijeka zajedno sa medicinskim instrumentima izuzetnog kvaliteta za liječenje i hirurške intervencije. Grobnica ljekara je iz perioda formiranja provincije Panonije.
Rimski medicinski instrumenti iz groba lekara (foto: ELTE BTK)
Ovaj period u Jasšagu u Mađarskoj je možda bio prelazni period kada su živjeli Sarmati. To je zapravo i keltski i rimski period. Pa je samo po sebi upečatljivo da je ljekar opremljen tako prestižnom opremom pojetio ovo područje. Trenutna pretpostavka arheologa je da je dobro opremljeni ljekar, vjerovatno obučen u nekom carskom centru, možda doputovao u ovu oblast da nekom spasi život. Više o otkrićuViše o otkriću.
10. Pronađen misteriozni dodekaedar
Pronađeno je 120 dodekaedara širom Rimskog carstva. Sada je pronađen još jedan misteriozni rimski predmet u Belgiji. Prvi dodekaedar pronađen je 1739. godine. Od tada je pronađeno najmanje 116 sličnih predmeta u Austriji, Belgiji, Francuskoj, Njemačkoj, Mađarskoj, Luksemburgu, Holandiji, Švajcarskoj, Ujedinjenom Kraljevstvu i jedan u Srbiji.
Ovoj kolekciji se sada pridružuje još jedan iz Belgije. Zapravo je riječ o fragmentu dodekaedra. Uz pomoć detektora metala, amater istraživač je pronašao fragment misterioznog bronzanog artefakta starosti oko 1.600 godina. Više o dodekaedru.
