Vrhovni sud Republike Srpske odbio je kao neosnovanu reviziju pravosnažne presude Okružnog suda u Banjaluci kojom je potvrđena ranija presuda Osnovnog suda, a kojom je Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske (MUP RS) presuđeno zbog diskriminatorskog ponašanja prema Aleksandri Ninić-Vranješ i Sofiji Grmuši, članicama neformalne grupe “Pravda za Davida”. Reviziju je tražilo Pravobranilaštvo Republike Srpske.
Presudom Vrhovnog suda Republike Srpske okončan je trogodišnji proces koji je počeo kada su Grmuša i Ninić-Vranješ tužile MUP RS-a zbog diskriminatorskog ponašanja njegovih pripadnika kada im je u novembru 2019. godine nekoliko policajaca prišlo dok su sjedile na klupi na Trgu Krajine i upozorilo ih da nemaju pravo da tu sjede, odakle su i udaljene sa javne površine.
MUP RS-a su tužile jer smatraju da se u njihovom slučaju radilo o kontinuiranoj diskriminaciji jer im policija nije dozvoljavala sjedenje na javnim klupama samo zato što su članovi neformalne grupe “Pravda za Davida”.
Osnovni sud u Banjaluci je presudu u korist Grmuše i Ninić-Vranješ donio u decembru 2020, a Okružni sud je u junu ove godine potvrdio tu presudu. Pravobranilaštvo je tražilo reviziju presude, ali je Vrhovni sud u novembru odbio reviziju i potvrdio presude oba niža suda.
“Pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da su tužiteljice dokazale vjerovatnost diskriminacije iz osnova uznemiravanja, koja je bila ponovljena i produžena i, kao takva, predstavlja teži oblik diskriminacije. Teret dokazivanja da nije došlo do diskriminacije leži na suprotnoj strani, a tužena u ovoj parnici nije predložila niti izvodila dokaze, pa time nije ni dokazala da do diskriminacije nije došlo”, navodi Vrhovni sud RS-a u presudi, u koju je Balkanska istraživačka mreža Bosne i Hercegovine (BIRN BiH) imala uvid.
Vrhovni sud u presudi navodi da su i prvostepeni i drugostepeni sud pravilno cijenili iznesene dokaze. U presudi stoji da je jasno kako su policijski službenici poseban odnos, kada je legitimisanje u pitanju, imali samo prema tužiteljicama jer se na snimcima koji su priloženi kao dokazi, vidi da ostali građani slobodno šetaju ili sjede u grupama.
“Iz navedenih dokaza slijedi da su policijski službenici, van svake razumne sumnje, postupali prema naređenjima pretpostavljenih i da su imali zadatak da svim pojedincima za koje oni znaju da su pripadnici grupe ‘Pravda za Davida’ ne dozvole zadržavanje na javnom prostoru, iako, kako je već rečeno, za takvu zabranu nemaju objektivno i razumno opravdanje”, navodi se u presudi Vrhovnog suda Republike Srpske.
Sofija Grmuša je za BIRN BiH kazala da je pozitivno iznenađena presudom Vrhovnog suda s obzirom na neka ranija iskustva.
“Iznenadilo me je da su odbili reviziju Pravobranilaštva te da nisu stali u odbranu MUP-a RS-a. Konačno je završen proces koji smo pokrenuli prije dvije godine. Koliko će MUP RS-a poštovati ovu presudu tek ćemo da vidimo s obzirom da su i nakon prvostepene presude i dalje vršili diskriminaciju nad nama”, rekla je za BIRN BiH Sofija Grmuša.
Iz Pravobranilaštva RS-a ranije nisu odgovarali na upite BIRN-a BiH o ovom slučaju.
Grmuša i Vranješ su, zbog krivičnog djela “povreda ravnopravnosti građana”, 2021. godine podnijele krivičnu prijavu protiv policajaca banjalučke Policijske uprave. Okružno javno tužilaštvo u Banjaluci je u julu prošle godine donijelo naredbu o nesprovođenju istrage protiv policajaca.
Vladimir Kovačević/BIRN
