Ima li opozicija uopšte šansu da pobijedi Dodika i SNSD?
Foto: Nezavisne
Otkako su 2006. godine, nakon tadašnjih opštih izbora, Milorad Dodik i SNSD došli na vlast opozicija u Republici Srpskoj skoro da nije ozbiljnije ugrozila neprikosnovenu vladavinu jednog čovjeka i jedne partije koja, evo, bez prekida traje skoro dvije decenije.
Izuzetak od navedenog, kada je opozicija prema brojnim ocjenama propustila veliku priliku da porazi Dodika i SNSD bili su opšti izbori 2014, kada je Mladen Ivanić pobijedio Željku Cvijanović na izborima za srpskog člana Predsjedništva BiH, a tadašnji zajednički kandidat opozicije za predsjednika Republike Srpske, Ognjen Tadić, “za dlaku” izgubio od Dodika.
Od tada do danas, što na lokalnim što opštim izborima, vladajuća politička partija u Srpskoj i njen lider ostvaruju, manje-više, ubjedljive izborne pobjede uz poneki “incident”, kao što je pobjeda Draška Stanivukovića na izborima za gradonačelnika Banjaluke. Međutim, čak i u tom slučaju SNSD je ostao najjača politička organizacija u najvećem gradu Srpske.
Nakon završetka ovogodišnjih lokalnih izbora i objavljenih rezultata, opozicija u Republici Srpskoj, najblaže rečeno, teško može da se nada čudu na opštim izborima koji će biti održani za manje od dvije godine. Umjesto rasta broja osvojenih glasova, koji bi predstavljali “temelj” nadanjima da je pobjeda na izborima 2026. moguća, dvije najveće opozicione stranke, SDS i PDP, osvojili su manje glasova nego na prošlim izborima. Novoformirani Narodni front Jelene Trivić takođe je debelo podbacio u odnosu na očekivanja koja je ta stranka imala uoči izbora, a vidljiv napredak u odnosu na protekle izborne cikluse nije ostvarila ni Lista “Za pravdu i red” Nebojše Vukanovića.
Može li opozicija u Srpskoj da za manje od dvije godine pronađe “čarobnu formulu” koju ne pronalazi skoro pune dvije decenije, te da li je uopšte moguće da u relativno kratkom roku dođe do drastične promjene raspoloženja birača koja bi dovela do poraza Dodika i SNSD, pitali smo za mišljenje analitičare i dobre poznavaoce ovdašnjih političkih prilika.
Politički analitičar Tanja Topić tako smatra da opozicija “nije ni svjesna da treba uraditi veliko pospremanje i konsolidaciju”, ako želi da bude ozbiljno shvaćena i da bi imala bilo kakve šanse za pobjedu na sljedećim opštim izborima.
– Zapravo, treba već jednom presjeći da znamo ko potajno i polujavno radi za vlast. Takođe, već sada treba izabrati jake kandidate za pojedinačne funkcije koji će početi raditi i, ono što je važno, odrediti programske tačke koje će biti odgovor na izazove sa kojima se Republika Srpska suočava, dajući konkretnu projekciju onoga šta će uraditi. Bitno je da se udalje od gradnje politike na napadima na Milorada Dodika i populističkih parola tipa: “hvatajte lopova”! U ovom trenutku, jedina prednost opozicije jeste to što koalicioni blok vladajućih nije koherentan kao što je ranije bio – ocjenjuje Topićeva za Srpskainfo.
Takođe, kao preduslov za bilo kakvo jačanje opozicionog bloka ona navodi konsolidaciju unutar pojedinih opozicionih partija i, kako ističe, prevazilaženje ličnih animoziteta među pojedinim opozicionim liderima.
Politički analitičar Velizar Antić takođe tvrdi da ako opozicionari nastave da vode kampanju na način kako su je do sada vodili, nemaju čemu da se nadaju na izborima 2026.
– Postoje spekulacije da bi, zapravo, najveća šansa opoziciji bila osuđujuća presuda Dodiku pred Sudom BiH. Međutim, čak i da do toga dođe ne vjerujem da će lideru SNSD biti zabranjen politički rad, a eventualna osuđujuća presuda Dodiku bi samo još više digla popularnost, kao što je to bio slučaj kada su mu Amerikanci uveli sankcije – podsjeća Antić.
Ističe da se dosadašnja opoziciona strategija konstantnih napada i krtitika na račun Milorada Dodika, očigledno, nije isplatila.
– Jasno je da stalna priča o tome kako Dodik “ne valja” i kako “krade” nije dovoljna. Gdje su konkretni programi o tome šta će oni raditi kad dođu na vlast? Takođe, dosadašnja praksa opozicionara da sa kampanjom kreću par mjeseci prije izbora pokazala se neefikasnom. Sa kampanjom za sljedeće izbore trebalo bi da krenu već danas, da idu od vrata do vrata, razgovaraju s ljudima i približavaju im svoje stavove i ideje kako da se živi bolje – smatra Antić.
Takođe, tvrdi on, za opoziciju je od ogromne važnosti da biračima ponudi neka nova lica, ali i da pokuša da na svoju stranu privuče neke od dosadašnjih koalicionih partnera SNSD.
– Sva dosadašnja istraživanja, kao i rezultati izbora, pokazali su da opozicija može da računa na podršku 30, maksimalno 40 odsto birača. To znači da bez prelaska na njihovu stranu neke od partija s kojima je SNSD u koaliciji nemaju nikakvu šansu da preuzmu vlast – zaključuje Antić.
