Sjedinjene Američke Države i Kina u prethodnom periodu izmjenjivale su se u snazi globalnog ekonomskog oporavka od pandemije pa se postavlja pitanje da li je Evropa sljedeća.
Evropska ekonomija se oporavila snažnije nego što je očekivano nakon što su ranije ove godine ublažene restrikcije te je izbjegla neke od velikih rizika koji sada zamagljuju izglede za Sjedinjene Američke Države i Kinu.
S&P Global Ratings je prošle sedmice nadogradio svoju prognozu rasta u Evropi za 2021. godinu sa 4,4 na 5,1 posto, navodeći kao razlog brzo poboljšanje ekonomske proizvodnje, tržišta rada i visok nivo korporativnih ulaganja.
Slično mišljenje ima i Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj. Prošle sedmice je rečeno da očekuje rast ekonomije eurozone ove godine 5,3 posto, što je povećanje od 1 posto u odnosu na majsku projekciju.
S&P sada očekuje da se Evropa vrati na nivo BDP-a od prije krize prije kraja ove godine, jedan kvartal ranije nego što je predviđeno.
Ekonomski uzlet podstaknut je kampanjom Evropske unije o vakcinama, koja je krenula sporo, ali je sada jedna od najuspješnijih na svijetu. Prema službenim podacima, više od 72 posto odraslih u EU starijih od 18 godina potpuno je vakcinisano, u usporedbi sa 66 posto Amerikanaca starijih od 18 godina.
Hitna reakcija na koronavirus također je igrala važnu ulogu. Evropska centralna banka odgovorila je na krizu velikim programom otkupa obveznica, a vlade su uvele programe kako bi osigurale platu radnika.
Evropski potrošači su tokom pandemije prikupili više od 300 milijardi eura (350 milijardi dolara) viška novčanih rezervi, prema S&P-u, i oni počinju trošiti, pomažući podsticanje nastavka oporavka usluga.
U isto vrijeme, zemlje EU počinju primati ogromne grantove i jeftine zajmove iz fonda za oporavak bloka u iznosu od 800 milijardi eura (940 milijardi dolara). Prema S&P-u, podsticaj će vjerovatno dodati 3,9 posto BDP-u eurozone do 2026. godine.
Sjedinjene Američke Države i Kina suočavaju se sa "značajnim vjetrovima".
Postotak ljudi koji su primili barem jednu dozu vakcine u SAD-u je najmanji u G7. OECD je prošle sedmice snizio svoju američku prognozu za 2021. godinu za 0,9 postotnih bodova, na 6 posto.
Kineska ekonomija će ove godine porasti 8,5 posto prema OECD-u. No, rast je možda stao u augustu, prema podacima istraživanja, dok su dužnosnici pokušavali suzbiti širenje epidemije koronavirusa. Opsežni regulatorni zahvati privatnog poslovanja mogli bi dodatno otežati aktivnosti, a zemlja se sprema za potencijalni kolaps Evergrandea.
Pitanje je može li Evropa nadoknaditi nedostatak ako je potrebno.
Njemački Ifo indeks poslovne klime opao je u septembru, što ukazuje na to da oporavak gubi snagu u najvećoj evropskoj ekonomiji. IHS Markit rekao je da je poslovna aktivnost eurozone "porasla po znatno smanjenoj stopi" tokom mjeseca, odražavajući uska grla i zabrinutost zbog pandemije.
Moguće je da će se Sjedinjene Američke Države, Kina i Evropa boriti do kraja godine, donoseći kreatorima politike težak skup odluka, jer inflacija i dalje ostaje visoka.
"Najvjerovatniji ishod je da se globalni oporavak nastavi, iako sporijim tempom, da će inflacija doseći vrhunac u narednim kvartalima prije nego što će se smanjiti sljedeće godine te da centralne banke povlače podršku politike na postepen i dobro signaliziran način", kazao je Neil Shearing iz Capital Economicsa.
