Foto: Elsa Olofsson/Unsplash
Prema podacima za 2022. godinu dvije inostrane duhanske kompanije drže 85% tržišta cigareta u Bosni i Hercegovini, podaci su Uprave za indirektno oporezivanje.
Ove dvije kompanije (Phillip Morris i British American Tobacco) nakon gašenja domaće duhanske industrije u prvom kvartalu 2022. u cijelosti drže ogromnu većinu tržišta i od njihove politike uvelike zavisi kretanje cijena cigareta.
U prvom kvartalu 2023. godine zabilježene su oscilacije u naplati akciza na duhan. Naplata je u januaru u apsolutnom iznosu bila jako visoka, a u februaru i martu jako niska. Međutim, zbog oscilacija u osnovici iz 2022. stope rasta oslikavaju drugačije trendove. Tako je u januaru i februaru 2023. ostvaren rast od 22,9% i 8,7% respektivno, dok je u martu zabilježen veliki pad od 22,2% u odnosu na referentne mjesece 2022.
Loša naplata akciza na duhanske prerađevine u martu anulirala je rast iz prva dva mjeseca tako da je na nivou kvartala ostvaren pad prihoda od akciza na duhan od 1,8%, navode iz UIO BiH.
Promjenom režima plaćanja akcize na duhanske prerađevine se odnedavno plaćaju pri uvozu. Time je skraćen vremenski razmak između uplate akciza i plasmana cigareta na koji se uplata odnosi. Uticaj promjene režima uplate akciza je jedan od razloga za snažne oscilacije u naplati akciza u posljednja četiri mjeseca.
Prelaskom na novi način plaćanja akciza nastao je vakuum u naplati akciza, čija je dužina i, posljedično, uticaj na naplatu prihoda od akciza, zavisila od intervala između preuzimanja markica i uvoza cigareta.
Radi se o jednokratnom efektu, koji je pozitivan za gotovinski tok duhanskih kompanija, no za državu predstavlja gubitak prihoda od akciza, pojašnjavaju iz UIO BiH.
Indikator.ba
