Političari u Bosni i Hercegovini na svim razinama vlasti, osim visoke plaće, uživaju i brojne privilegije, pa ne čudi što se politika smatra najunosnijim biznisom. Dobro su plaćeni čak i kada ne rade. Da ne bi ostali gladni nakon isteka mandata, većina političara poseže za takozvanim „bijelim kruhom“ zahvaljujući kojem primaju mjesečnu naknadu kakvu su imali i za vrijeme mandata, u Republici Srpskoj u narednih šest mjeseci, a u Federaciji BiH godinu dana.
U federalnom parlamentu 17 takvih poslanika kojima je prestao mandat zatražilo je „bijeli hljeb“. Ukoliko se odobri svih 17 zahtjeva, iz državne kase biće im isplaćeno više od pola miliona maraka u narednih godinu dana. U Narodnoj skupštini RS 26 poslanika je zatražilo „bijeli hljeb“. Za šest je utvrđeno da ne ispunjavaju uslove. Ostalima će za pola godine biti isplaćeno oko milion maraka. Sve po zakonu.
„20 ljudi će biti na budžetu još narednih šest mjeseci i tako, da šta da kažem građanima RS. Dok cijena struje raste, dok rastu osnovne životne namirnice, ovo je jedno ruganje građanima u lice“, kaće član Administrativne komisije NSRS Đorđe Vučinić ("Lista za pravdu i red")
Na „bijeli hljeb“ političari imaju pravo čak i ako su smijenjeni ili ako su na funkciji proveli samo jedan dan. Rekorder je Nevenka Marilović koja je svega 15-ak dana bila narodni poslanik, jer je tek krajem oktobra ove godine ušla u Narodnu skupštinu. Odmah nakon polaganja zakletve podnijela je Administrativnoj komisiji zahtjev za zasnivanje profesionalnog statusa koji joj je omogućio pravo na "bijeli hljeb".
„Nije nikakva tajna. Nevenka Marailović je dobila mandat, čini mi se septembar, oktobar mjesec. Ne mogu tačno da se sjetim. Bila na jednoj Narodnoj skupštini. Ali to nije bitno. Podnijela. Pravo. Ona ima pravo na bijeli hljeb bez obzira što izgleda i nelogično“, navodi predsjednik Administrativne komisije NSRS Spomenka Stevanović (DEMOS).
Poslanik Ujedinjene Srpske u Parlamentu BiH Milan Petković predlagao je u Narodnoj skupštini RS ukidanje bijelog hljeba, ali su ga odbili i pozicija i opozicija. Smatra da političare treba izjednačiti sa radnicima i da im se da eventualno jedna plata po isteku mandata.
„Da to bude uslovno rečeno kao neki plaćeni otkazni rok od 30 dana, jer tako i obični radnici koji su u privredi, koji su u upravi imaju 30 dana otkaznog roka“, navodi Petković.
Damir Arnaut, koji je bio inicijator ukidanja „bijelog hljeba“ u državnom parlamentu, kaže da je zahvaljujući tome država uštedila
najmanje 4 miliona maraka. Poručuje da će se boriti za ukidanje ove privilegije političara na nivou Federacije BiH. Očekuje još veće uštede.
„Ako je na državnom nivou koji ima daleko manje agencija, ministarstava itd. već ostvareno 4 miliona, siguran sam da bi u Federaciji bilo bar 3-4 puta toliko“, stava je Arnaut.
U Centru civilnih inicijativa kažu da bi se političari prema budžetu, odnosno javnim sredstvima trebali odnositi domaćinski. Ukidanjem „bijelog hljeba“ na najbolji način bi pokazali ako ništa drugo onda bar solidarnost sa ostalim građanima.
„Trebaju da se prave određene uštede, a uštede treba svakako da kreću od privilegija“, navodi Ana Lučić iz Centara civilnih inicijativa.
Iako je više puta traženo da se “bijeli hljeb“ ukine u oba entiteta, jer je ova privilegija nepravedna prema većini građana, naročito nezaposlenima koji nemaju nikakva primanja, za tako nešto do sada nije bilo sluha. „Bijelog hljeba“ odrekli su se jedino državni parlament, te Sarajevski, Tuzlanski i Unsko-sanski kanton.
