Direktoru “Kosmosa” 30 odsto veća plata od dozvoljene
Foto: Agencije
Stanje u banjalučkom Vazduhoplovnom zavodu “Kosmos” toliko je loše da je Glavna služba za reviziju javnog sektora iznijela negativno mišljenje za finansijsko poslovanje u prošloj godini, a ono što posebno bode oči jeste to da je direktoru preduzeća isplaćivana 30 odsto veća plata od dozvoljene.
Republički revizori utvrdili su da je Nadzorni odbor ovog preduzeća, koje je u vlasništvu Vlade RS, lani povećao platu direktoru, ali i izvršnom direktoru “Kosmosa” čime su prekršeni zaključci i ograničenje Vlade o pitanju visine zarade.
U izvještaju je navedeno da su ugovorene bruto plate direktora i izvršnog direktora definisane zaključkom Vlade RS iz 2011. i 2013. godine kojim je propisano da plata zajedno sa regresom, toplim obrokom, zimnicom i ostalim primanjima po osnovu radnog odnosa ne može biti veća od 3.000 KM odnosno od 2.700 KM za direktore u javim preduzećima. Isto tako, plata izvršnih direktora ne može biti veća od 2.500 KM odnosno od 2.250 KM, uvećana za minuli rad i pripadajuće poreze i doprinose.
- U 2023. godini, odlukom Nadzornog odbora utvrđena su uvećanja plate direktora za 30 i izvršnog direktora za deset odsto, što nije u skladu sa pomenutim zaključkom Vlade. Takođe, prilikom obračuna uvećanja plate radnika po osnovu ostvarenih rezultata u radu, umjesto osnovne plate, kao osnovica za obračun, korištena je osnovna plata uvećana za minuli rad, što nije u skladu sa propisima - navedeno je u revizorskom izvještaju uz pojašnjenje da se korekcija plate po osnovu rezultata u radu vrši na način da se osnovna plata uvećava do 20 odsto osnovne plate.
Negativno mišljenje “Kosmos” je dobio i zbog popisa imovine koji je obavljan mimo svih zakonskih procedura, a ni blagajničko poslovanje nije vršeno onako kako struka nalaže.
- Putem blagajne vršene su isplate akontacije putnih troškova, dnevnica za službeno putovanje i naknada troškova prevoza, a polog gotovine na poslovne račune nije vršen u propisanim rokovima - zaključili su revizori.
U ovom vazduhoplovnom zavodu lani ni uspostavljeni sistem internih kontrola nije funkcionisao na način da obezbijedi istinito i fer izvještavanje i usklađenost sa važećim zakonima i propisima, a revizori su konstatovali i kršenje Zakona o radu. Naime, preduzeće je zaključilo 13 ugovora o djelu za poslove koji predstavljaju redovnu, osnovnu djelatnost zavoda što nije u skladu sa zakonom kojim je propisano da poslodavac može sa radnikom zaključiti ugovor o djelu radi obavljanja poslova koji su van djelatnosti društva, a riječ je o penzionisanim radnicima koji su ostali u preduzeću.
Revizori su utvrdili i da zavod koristi značajan dio opreme čija je knjigovodstvena vrijednost svedena na nulu, kao i da prilikom obračuna amortizacije nisu primjenjivane propisane stope shodno procijenjenom vijeku trajanja sredstva.
Utvrđeno je i da je zemljište kompanije precijenjeno, a vrijednost investicionih nekretnina potcijenjena, ali i da je menadžment “Kosmosa” prekršio Zakon o porezu na dohodak jer su obaveze za poreze i doprinose isplaćivali nakon plata.
Preporuke
Republički revizori su menadžmentu vazduhoplovog zavoda izdali 17 preporuka koje bi trebalo da sprovedu kako bi svoje poslovanje doveli u zakonske okvire. Od njih se, između ostalog, traži da se poslovni prostori izdati u zakup i zemljište dato na korišćenje klasifikuju kao investiciona imovina, kao i da se ugovorene plate i uvećanja plata direktora i izvršnog direktora određuju u skladu sa zaključcima Vlade RS.
