Foto: Vijesti.ba
Pokušaji opozicije u Republici Srpskoj da uđe u vlast na nivou BiH najvjerovatnije su zakasnili, a čak i da nisu, takav aranžman bi im, prema ocjeni analitičara, mogao donijeti više štete nego koristi.
Naime, sagovornici Srpskainfo podsjećaju na to da je svojevrsna podjela “kolača” između stranaka na vlasti i opozicije u Srpskoj već postojala u periodu od 2014. do 2018. godine, kad je vlast u Republici Srpskoj držao SNSD, a opozicija ušla u Savjet ministara BiH. U isto vrijeme, predsjednik Srpske bio je Milorad Dodik, dok je funkciju srpskog člana Predsjedništva BiH obavljao Mladen Ivanić.
Međutim, već na izborima 2018. godine pokazalo se da učešće u vlasti na nivou BiH opozicionim strankama u Srpskoj nije donijelo bilo kakvu korist jer su birači „kompletan paket“ vlasti tada predali u ruke SNSD i stranaka okupljenih u vladajućoj koaliciji.
Što se tiče aktuelnih pregovora o formiranju nove vlasti na nivou BiH, politički analitičar Ivana Marić smatra da opozicija u Republici Srpskoj „ne samo da je loše radila izbornu kampanju“, već se, prema njenim riječima, potpuno nepripremljeno ponaša i nakon što što su objavljeni izborni rezultati.
– Da je tako, pokazuje i to što su se tek ovih dana sjetili da bi možda trebalo da počnu pregovarati o ulasku u vlast na nivou BiH. S druge strane, vidimo da „osmorka“ u Federaciji BiH, predvođena SDP, to radi već mjesecima. U opoziciji u Republici Srpskoj postoji toliko unutrašnjih problema da nisu uspjeli zajednički da se fokusiraju na neku bitnu stvar, kao što je, makar, to da uđu u vlast na nivou BiH – kaže Marićeva za Srpskainfo.
Na naše pitanje da li bi se opoziciji dugoročno isplatio ulazak u vlast na bh. nivou bez prethodnog osvajanja vlasti u Srpskoj, s obzirom na negativno iskustvo koje im je takav aranžman donio prije četiri godine, Marićeva odgovara da bi, u ovom trenutku, to za ovdašnju opoziciju predstavljalo spas.
– Da su bili u vlasti vjerovatno bi im sada bilo korisno da malo odu u opoziciju. Međutim, u BiH je uvijek lakše kad ste u vlasti jer imate i dodatne funkcije, nadležnosti i lakše vam je predstaviti javnosti ono što radite. SDS i PDP su na entitetskom nivou već jako dugo u opoziciji i nisu se pokazali da to znaju iskoristiti. Njima ostanak u opozicionom statusu neće donijeti prednost i mislim da bi bilo dobro da uđu u vlast na nivou BiH, da imaju mogućnost pokazati šta znaju da urade jer 2014. godine, kad su njihovi ministri ušli u Savjet ministara, oni su bili među aktivnijim ministrima. Problem je u tome što oni ni to nisu znali dobro iskoristiti – tvrdi Marićeva.
Ona, takođe, smatra da bi opozicionari u Srpskoj konačno morali da „prerastu“ to što ih Milorad Dodik proziva izdajnicima, a onda se, kaže Marićeva, oni moraju dokazivati da su „veći katolici od pape“.
– Upravo to neobaziranje na ono što o vama priča vlast jeste ono što je uradila opozicija u Federaciji BiH. Iste kvalifikacije koje Dodik lijepi opoziciji u Republici Srpskoj koristi SDA, kad je u pitanju SDP ili Konakovićev „Narod i pravda“. Prozivaju ih izdajnicima, ali se oni na to pretjerano ne obaziru. S druge strane, u Republici Srpskoj opoziciju svaki put kao da zaboli kad ih Dodik nazove izdajnicima, pa oni odmah posegnu za „srbovanjem“. Vidjelo se da im to nije donijelo korist i nadam se da će novo rukovodstvo SDS i PDP prevazići te stvari i da će se uspjeti oporaviti. U suprotnom, Republika Srpska će ostati bez opozicije – tvrdi Marićeva.
Politički analitičar Tanja Topić takođe smatra da ulazak u vlast, pa makar samo na nivou BiH, za ovdašnje političke stranke donosi brojne koristi.
– U političkom životu već imate prednost ako ste u vlasti i to iz perspektive političkih partija donosi bolju startnu poziciju – kaže Topićeva za Srpskainfo.
Međutim, ona ističe da je aktuelna vlast u Republici Srpskoj uspjela da u javnost „progura“ priču o tome kako je bilo kakva saradnja domaće opozicije sa političkim stranakama iz Federacije ravna nacionalnoj izdaji.
– Postoji taj pomalo šizofreni spin, koji je razvijen od strane vlasti koja suvereno vlada Republikom Srpskom skoro dvije decenije. Kada su oni u vlasti na državnom nivou sa „omraženom“ SDA, onda se to u javnosti interpretira kao zaštita srpskih nacionalnih interesa i pozicije Republike Srpske. Međutim, kad to isto uradi opozicija onda je to targetirano i etiketirano, pa opozicija već godinama nosi tu vrstu optužbi da je izdajnička, bakirovska, da je pod političkim uticajem Sarajeva… To se radi sistemski i svim raspoloživim sredstvima, što ima za posljedicu da se u dobrom dijelu javnosti opozicija zaista percipira na takav način – ističe Topićeva.
Ona dodaje da je u trenutnom političkom ambijentu u Republici Srpskoj, prema njenom mišljenju, teško naći ravnotežu između vlasti u Banjaluci i Sarajevu u slučaju da u vlasti na oba nivoa nije ista politička opcija.
– Vrlo je teško biti u raskoraku na tim nivoima vlasti, kada je jedna opcija u vlasti na entitetskom nivou, a druga na državnom. To je ono što onemogućava, usporava, blokira, sprečava. To je ono što i jeste najveći balast za onog ko uđe u vlast na nivou BiH, a da ne korespondira s onima koji su na vlasti na nivou Republike Srpske – zaključuje Topićeva.
RAMIĆ PROTIV SNSD
Jedan od predstavnika “Pokreta za državu” i visoki funkcioner SDA, Edin Ramić, predložio je da poslanici “Pokreta za državu” podrže listu PDP u Narodnoj skupštini Republike Srpske prilikom glasanja za delegate u Domu naroda BiH, a da nakon toga, kako je rekao, treba formirati vlast bez SNSD u Savjetu ministara BiH.
Prema Ramićevom mišljenju, Savjet ministara treba praviti sa opozicijom iz Republike Srpske, bez SNSD, dok bi takvu vlast iz Federacije BiH činile stranke okupljene oko Pokreta za državu (SDP, DF i SDA).