Osobe koje se odaju prostituciji u proseku se kažnjavaju preko pet puta više nego korisnici usluga prostitucije, pokazuje studija „U ime (muškog) naroda: analiza osuđujućih sudskih presuda za prekršajno delo prostitucija“, koju je izradio Autonomni ženski centar tokom prve godine primene novog Zakona o javnom redu i miru.
Ovaj zakon, koji se primenjuje od početka 2016. godine, pored osoba koje se odaju prostituciji, po prvi put kažnjava i one koji koriste usluge prostitucije „novčanom kaznom od 50.000 do 150.000 dinara ili kaznom zatvora od 30 do 60 dana“.
Kako se u ovoj analizi naglašava, u Srbiji je na snazi prohibicionistički model u odnosu na prostituciju, ujedno i najčešći model, koji šalje poruku da je prostitucija pojava koja treba da bude kažnjena i iskorenjena. Ipak, za razliku od abolicionističkog modela koji uviđa neravnopravne odnose moći između muškaraca i žena, ovaj model to ne prepoznaje, zbog čega su česte moralističke osude osoba koje se odaju prostituciji, dok korisnici usluga uglavnom ne podležu javnom sramoćenju, a kako će pokazati istraživanje, često ni zakonskim sankcijama.
Cilj ovog istraživanja jeste mapiranje problema u praksi prekršajnih sudova nakon usvajanja novog zakona, a vrednosno polazište autorki bilo je zasnovano na abolicionističko-feminističkim teorijama o problemu prostitucije, odnosno pristupa koji prostituciju posmatra kao duboko nepravednu pojavu sa jasnim polnim disbalansom u moći u korist muškaraca. Pored analize, ova publikacija obuhvata i teorijska razmatranja fenomena prostitucije, različite pravne regulacije prostitucije, kao i preporuke nadležnim institucijama u Srbiji.
Legalizacija i dekriminalizacija prostitucije
Švedska, Norveška, Island, Kanada, Irska, Severna Irska, Francuska imaju zakone kojima teže da ukinu eksploataciju žena kroz prostituciju time što kriminalizuju korisnike, makroe i trgovce ljudima, uz istovremenu dekriminalizaciju žena u prostituciji. Abolicionistkinje veruju da rodna ravnopravnost ne može biti postignuta dok god muškarci kupuju, prodaju i eksploatišu žene i decu koristeći ih za prostituciju. Pravni sistemi u Nemačkoj, Holandiji, na Novom Zelandu ili u Australiji su legalizovali ili dekriminalizovali sve aktivnosti u vezi sa prostitucijom. Žene u prostituciji su u obavezi da se podvrgavaju redovnim medicinskim pregledima, a bordeli u kojima pružaju usluge vode se kao registrovani poslovi.
