Prva bh „Povorka ponosa“ održana je u septembru 2019. godine, i to je bila posljednja prva povorka ponosa u regionu. Za razliku od brojnih gradova u regionu u kojima su prve povorke ponosa obilježene nasiljem, za vrijeme ili nesporedno poslije njenog održavanja, povorka ponosa u Bosni i Hercegovini je prošla mirno, bez i jednog incidenta.
Autor: Impuls
LGBT zajednica u Srbiji je prva u regionu krenula s organizacijom parade ponosa.
Borba za jednaka prava prošla je kroz razne faze djelovanja, od nasilja i zabrane do mirnih šetnji i održavanja parade, zahvaljujući upornosti i istrajnosti građana/ki.
U nastavku teksta mali pregled od prve parade ponosa do danas.
Do 2010. godine nijedan pokušaj organizovanja parade ponosa u Srbiji nije uspješno okončan. Prva parada organizovana je 2001. godine pod sloganom "Ima mesta za sve" , ali je završena prebijanjem učesnica i učesnika od strane huligana i desničarskih grupa. Prema procjenama organizatora parade, povrijeđeno je više od 40 osoba.
Drugu paradu ponosa organizatori su najavili za 2004. godinu. Pripreme su trajale nekoliko mjeseci prije konačnog otkazivanja parade iz bezbjednosnih razloga nakon eskalacije nasilja i paljenja džamija u Beogradu i Nišu, marta 2004. godine.
Nakon više godina pauze, naredna povorka ponosa bila je zakazana 2009. godine, ali je otkazana. Do otkazivanja je došlo nakon što je, dan prije održavanja povorke, stiglo rješenje ministarstva unutrašnjih poslova kojim se uredno prijavljen skup u centru grada premješta na plato ispred Palate Srbije iz bezbjednosnih razloga. Organizatori povorke su ovo ocijenili kao zabranu prijavljenog skupa u centru grada i donijeli su odluku da ne održe skup na Ušću.
Parada ponosa je ponovo zakazana 2010. godine za 10. oktobar. Parada je, kao što je i najavljeno, održana, a na paradi se okupilo više od 1000 učesnika i učesnica. I ovaj put, učesnici i učesnice parade su dobijali prijetnje od raznih ekstremističkih desničarskih organizacija koje su pozivale na fizički obračun i linč učesnika i učesnica.
Preko 6500 huligana izazvalo je nerede u Beogradu, napadom na policiju i pojedine zgrade.
Naredne godine parada ponosa pod sloganom “Prajd. Normalno.” bila je zabranjena s obrazloženjem da država ne može da garantuje bezbjednost učesnicima skupa. Kao reakciju na zabranu, aktivisti organizuju “Prajd u četiri zida” u Medija-centru. Parada ponosa 2012. godine, pod sloganom “Ljubav, vera, nada” ponovo je bila zabranjena odlukom države. Zvanično obrazloženje je bilo da država ni dalje ne može da garantuje bezbjednost skupa, a odluka je organizatorima saopštena uoči skupa. Kao reakciju na zabranu, aktivisti su ponovo organizovali “Prajd u četiri zida” u Medija-centru, Beograd.
I 2013. godine parada ponosa je odlukom države zabranjena treću godinu za redom. Ipak, nakon što su organizatori/ke obaviješteni o zabrani, organizovan je „Ponoćni prajd“ od zgrade Vlade Srbije do Skupštine Srbije.
Dana 28. septembra 2014. godine u Beogradu održan je prvi „Beograd-prajd“ koji je protekao bez incidenata i nije bio praćen organizovanim nasiljem. Parada ponosa održana je pod sloganom “Ponos za sve”.
Beograd-prajd 2015. održan je 20. septembra 2015. godine pod sloganom “Moja prava, moji zahtevi”. Ove godine Beograd-prajd postaje članica Evropskog udruženja organizatora prajda (EPOA) kao i svjetskog udruženja prajd-organizacija (InterPride).
Treći put za redom parada ponosa je uspješno održana 18. septembra 2016. godine. U povorci je šetalo 2000 ljudi pod sloganom “Ljubav menja svet“.
Četvrta po redu parada ponosa održana je 17. septembara 2017. godine u kojoj je šetalo više od 2000 ljudi. Iste godine otvoren je prvi „Prajd info centar“ koji je radio 30 dana i koji je posjetilo više od 3000 ljudi.
Beograd-prajd 2018. godine je uspješno održan peti put za redom, a ponovo je otvoren „Prajd info centar“, kao inkluzivan i siguran prostor u jednoj od glavnih i najprometnijih ulica Beograda. Novina je bila ta što je centar nastavio da radi i nakon prajda.
Kampanja “Ne odričem se” pod čijim sloganom je održan Prajd 2019. lansirana je nekoliko mjeseci ranije i uspješno je održana 15. septembra.
Više o Prajd info centru pogledajte u videu:
