Foto: Žurnal
Iz budžeta Zavoda zdravstvenog osiguranja KS ove godine izdvojit će oko dva miliona maraka za “finansiranje aktivnosti na suzbijanju širenja pandemije korona virusa” a dio tog novca namijenjen je za nastavak saradnje sa UNDP-om. "Pomoć" UNDP-a na suzbijanju širenja koronavirusa ni ranije nije bila besplatna pa je tako samo u 2020. godini za njihove troškove izdvojeno skoro 200 hiljada KM
Piše: A.Omerović
Bez obzira što Zavod zdravstvenog osigurnja Kantona Sarajevo ima 120 zaposlenih i vlastitu Službu za nabavke, ne odustaju od angažovanja UNDP-a za provođenje javnih nabavki koje bi oni trebali da rade. Zaobilazeći Zakon o javnim nabavkama tokom pandemije koronavirusa, u uslovima otežane nabavke medicinske opreme i materijala, bilo je to opravdano i razumljivo, ali dvije godine kasnije Zavod i dalje nastavlja ovu praksu. Usluge nabavki koje je provodio UNDP tokom pandemije koronavirusa nisu bile besplatne. Za troškove UNDP-a potrošeno je skoro 200 hiljada maraka.
Iz budžeta Zavoda zdravstvenog osiguranja Kantona Sarajevo ove godine izdvojit će oko dva miliona maraka za “finansiranje aktivnosti na suzbijanju širenja pandemije korona virusa”.
“Dio sredstava sa ove pozicije realizovat će se za izmirenje obaveza po osnovu nastavka saradnje sa UNDP-om u 2022. godini u okviru provođenja mjera na suzbijanju širenja pandemije koronavirusa. Za nabavke posredstvom UNDP-a koje se provode po zaključcima Vlade KS nije potrebna saglasnost Upravnog odbora za provođenje istih”, navedeno je u Finansijskom planu ZZOKS za 2022. godinu.
Žurnal je krajem aprila poslao upit Zavodu zdravstvenog osiguranja KS o kakvim obavezama se konkretno radi te šta podrazumijeva nastavak saradnje sa UNDP-om? Da li su to nove nabavke koje će UNDP provodi za potrebe Zavoda?
Iz Zavoda zdravstvenog osiguranja Kantona Sarajevo do objavljivanja ovog teksta nismo dobili odgovor. Na ista pitanja nisu odgovorili ni iz Vlade KS niti iz UNDP-a. Iz Ministarstva zdravstva Kantona Sarajevo dobili smo odgovor u vidu praznog email-a od ministra Harisa Vranića.
“Pomoć” UNDP-a pri nabavkama nije besplatna
U aprilu 2020. godine na osnovu Odluke Upravnog odbora ZZOKS zaključen je Sporazum o sufinansiranju između UNDP-a i Zavoda zdravstvenog osiguranja KS u sklopu projekta “Odgovor na Covid-19 u BiH” za hitnu nabavku medicinske opreme i potrepština. Potpisan je i Aneks Sporazuma, u kojem je u procijenjenoj vrijednosti definisano učešće Zavoda u iznosu od četiri miliona KM te je novac prebačen UNDP-u koji je preuzeo “sve obaveze vezane za operativnu realizaciju projektnih aktivnosti koje se tiču nabavke medicinske opreme i materijala”.
“U septembru 2020. godine, na osnovu odluke Upravnog odbora, trajanje projekta produženo je do 31.12.2020. godine, a u novembru 2020. godine, shodno iskazanim potrebama zdravstvenih ustanova, potpisan je amandman sporazuma na osnovu kojeg su UNDP doznačena dodatna sredstva u iznosu od 4.000.000 KM, tako da je ukupan iznos sredstava doznačenih UNDP-u u 2020. godini iznosio 8.000.000 KM”, navedeno je u izvještaju ZZOKS.
Zbog otežanih uslova nabavke medicinske opreme i materijala na svjetskom tržištu, uzrokovanih pandemijom koronavirusa, nabavke preko UNDP-a u 2020. godini ne bi bili sporne da Zavod ovu praksu nije nastavio i u narednim godinama. U januaru 2021. godine potpisana je nova dopuna Aneksa Sporazuma o finansiranju između UNDP-a i ZZOKS kojim se trajanje Sporazuma produžava do 31.03.2021. godine.
Prema dokumentaciji dostavljenoj ZZOKS od strane UNDP-a, do 31.12.2020.godine, od 8.000.000 KM za nabavku medicinske opreme i materijala utrošeno je 3.643.370 KM dok je za indirektne troškove UNDP-a izdvojeno 184.354 KM.
Prema informacijama UNDP-a izvršene su i nabavke “značajne količine opreme i materijala” finansirane sredstvima međunarodnih donatora u vrijednosti 1.933.480 KM.
Za šta konkretno će se trošiti dodatnih dva miliona maraka namijenjenih za “finansiranje aktivnosti na suzbijanju širenja pandemije korona virusa” u 2022. godini i koliko od tog novca će biti uplaćeno UNDP-u, nadležne institucije kao i UNDP nisu željeli da odgovore.
Podsjetit ćemo da smo o (ne)transparentnoj saradnji Vlade Kantona Sarajevo sa UNDP-om i korištenjem ove organizacije za provođenje javnih nabavki pisali i ranije. Čak su i javna preduzeća preko UNDP-a nabavljala gorivo.
Međutim, tada su iz UNDP-a u odgovoru na Žurnalov upit odgovorili da je konkretna nabavka “bila vanredne prirode” i da su nadležne institucije informisane da UNDP u budućnosti neće biti u mogućnosti “pozitivno odgovoriti na slične zahtjeve.“
Od 2018. do kraja 2020. godine Vlada Kantona Sarajevo je realizovala ukupno 24 zajednička projekta sa UNDP-om u vrijednosti 34.320.042 KM.
Iako je većina novca za ove projekte bila izdvojena iz budžeta KS, 24 miliona maraka, dok je UNDP u saradnji sa donatorima obezbijedio 6,5 miliona maraka , procedura javne nabavke bila je prepuštena UNDP-u. Shodno zakonu to bi morali voditi kantonalna ministarstva ili institucije.
Podsjetimo i na istraživanje portala Tačno.net objavljeno krajem 2020. godine u kojem je naveden način na koji je UNDP nabavljao medicinsku opremu i materijal za potrebe institucija u Kantonu Sarajevo. Krajem novembra 2020. godine ovom portalu se obratila grupa ponuđača na tenderima UNDP-a sa tvrdnjama da je proces nabavke kompromitovan sa ciljem favoriziranja pojedinih distributera medicinske opreme.
„UNDP je vršio nabavku kako je htio. Kriterijume je postavio onako kako su im rekli određeni dobavljači te su se mijenjali od postupka do postupka. Ako je neko bio registriran u Agenciji za lijekove BiH ili imao registrirano medicinsko sredstvo, tada je to zatraženo, a bilo je slučajeva kada su stavljani zahtjevi za koje se zna ko ih ima ili da u takvom postupku nemaju smisla. Ne zaboravimo da UNDP nema stručnjake za medicinska sredstva u organizaciji, već se oslanjao na dobavljače i njihove inpute, a ponekad od krajnjeg korisnika, što je jasno iz tendera i načina na koji su kreirani. Čak ni kriterijumi koji su opšta pravila, nisu morali biti ispunjeni. Niko od nas nikada nije mogao vidjeti ili saznati što nije dobio tender. Transparentnost UNDP-a je ravna nuli.“
Izvor portala Tačno.net iz UNDP-a BIH tada je naveo da je niz tendera namješten određenim dobavljačima.
„Postoji direktna komunikacija sa dobavljačima i direktno se kupovalo od njih ili su njihove specifikacije opreme navedene u tenderima. Određene stvari su se kupovale po mnogo većim cijenama od tržišnih. Imate tendere koji su bili otvoreni samo 2 sata kako bi prošao dobavljač koji je bio pripremljen da reaguje tako brzo jer je njegova specifikacija bila u tenderu. Ali ono što je zabrinjavajuće je da na svaki pokušaj ukazivanja na ove probleme, niko nije reagovao.“
Tako su se u određenim tenderima, u zavisnosti od nabavke, kao diskvalifikacioni element tražile prateće dozvole Agencije za lijekove i medicinska sredstva BIH ili godišnji promet ekvivalentan vrijednosti ponude. U drugim tenderima za medicinsku opremu to nije bio slučaj. Tako su tendere za nabavku medicinske opreme od UNDP-a dobile firme koje su se bavile proizvodnjom namještaja i prodajom kolača.
Izvor: Žurnal
