Velika ozonska rupa otkrivena iznad tropskih krajeva
Ozonska rupa, ilustracija. Foto: NASA Goddard Space Flight Cente
Ozonska rupa, sedam puta veća od one iznad Antarktika, otkrivena je iznad tropskih regija i, prema kanadskom istraživaču Qing-Bin Luu, postoji još od ‘80-ih godina, prenosi Tanjug.
Profesor Lu sa Univerziteta Waterloo u Ontariju otkrio je ovu ozonsku rupu koja opstaje u svim godišnjim dobima u donjoj stratosferi iznad tropskih krajeva (od 30 stepeni sjeverne do 30 stepeni južne geografske širine).
Dubina te tropske ozonske rupe je usporediva sa dubinom poznate ozonske rupe koja se javlja u proljeće iznad Antarktika, dok je njena površina oko sedam puta veća.
Sredinom ‘70-ih istraživanja atmosfere su pokazala da bi ozonski omotač, koji apsorbuje većinu sunčevog ultraljubičastog zračenja, mogao biti oštećen industrijskim hemikalijama, prvenstveno hlorofluorougljikom (CFC), navodi se u članku portala Discovery.
Otkriće ozonske rupe na Antarktiku 1985. godine potvrdilo je oštećenje ozonskog omotača prouzrokovano CFC-om.
Iako su zabrane takvih hemikalija pomogle da se uspori uništavanje ozonskog omotača, novi dokazi sugerišu da to oštećenje i dalje postoji.
Brojni rizici
“Tropi čine polovinu površine planete i dom su za gotovo polovinu svetske populacije. Postojanje tropske ozonske rupe može izazvati veliki globalni disbalans jer oštećenje ozonskog omotača može dovesti do povećanja prizemnog UV zračenja, što povećava rizik od raka kože i katarakte, smanjuje poljoprivredne prinose i negativno utiče na osjetljive vodene organizme i ekosisteme”, upozorava profesor Lu.
Otkriće ove ozonske rupe koja opstaje cijele godine iznad tropskih krajeva bilo je iznenađenje za naučnu zajednicu, jer na osnovu postojećih konvencionalnih fotohemijskih modela njeno postojanje niko nije ni naslućivao.
Gubitak ozona dovodi do stratosferskog hlađenja, pa je postojanje tropske ozonske rupe tokom cijele godine i sezonskih polarnih ozonskih rupa ekvivalentno formiranju tri “temperaturne rupe” u zemljinoj nižoj stratosferi.
“Sadašnje otkriće zahtjeva dalja pažljiva istraživanja oštećenja ozonskog omotača, promjene UV zračenja, povećanog rizika od raka i drugih negativnih efekata na zdravlje i ekosisteme u tropskim regijama”, upozorava profesor Lu.
Agencije
