Severni ledeni okean - deponija plastike

Severni ledeni okean je postao deponija plastičnog otpada na severu Atlantskog okeana, utvrdili su naučnici i upozorili na rizik koji to zagađenje prestavlja za ovaj jedinstveni ekosistem. Otpad se gomila u vodama oko područja koja su slabije naseljena, a stiže usled okeanskih struja, a delom i sa brodova.

Studija objavljena 19. aprila u američkom časopisu Sajens Advanses (Science Advances) potvrđuje da se predmeti od plastike nalaze u velikim količinama u vodama istočno od Grenlanda i severno od Skandinavije, iako su te oblasti slabo naseljene pa bi bilo normalno da tu ima manje otpada.

Ovi nalazi pokazuju koliko je važno dobro organizovati sakupljanje plastičnog otpada na samom mestu gde nastaje, jer kad jednom stigne u okean njegova destinacija može biti nepredvidiva, navode naučnici.

Poluzatvorena mora kao što je Sredozemno, čija je obala gusto naseljena, jako su zagađena plastikom. Međutim ovakvo nagomilavanje plastike nije se očekivalo u slabije naseljenim polarnim krajevima.

Članovi ekspedicije "Tara oušens" (Oceans), koja je organizovana 2013. na francuskom jedrenjaku za naučna istraživanja, i u kojoj su bili istraživači poput Andres Kosar (Cozar) sa Univerziteta Kadis, u Španiji su mrežama sakupljali plastični otpad. Najveći deo Severnog ledenog okeana bio je malo zagađen komadima plastike navodi se u studiji.

Međutim tog otpada je bilo puno u vodama oko Grenlanda i u Barencovom moru na severu Norveške i kod zapadne Rusije.

Istraživači smatraju da stotine tona plastičnog otpada i komada plastike pluta po površini, ne računajući na otpad koji je već na dnu mora.

Krivac - ljudi i termohalinska struja

Prema udelu određenog tipa otpada u prikupljenim uzorcima, zaključili su da otpad dolazi iz dalekih krajeva, na primer sa obala Severne Evrope, Velike Britanije i SAD. Mogujče je da deo otpada dolazi i sa brodova koji prolaze kroz lokalne vode..

Istraživači su pratili kretanje plastičnog otpada na severu Atlantskog okeana sa 17.000 plovaka sa satelitskim odašiljačem. Posmatranjem je potvrđeno da zagađenje ka polarnim oblastima prati struju zvanu termohalinska cirkulacija.

Prema studiji, plastični otpad koji pluta po Severnom ledenom okeanu trenutno predstavlja manje od 3% ukupnog svetskog otpada, ali bi sa tom morskom strujom mogao da se poveća.

Procenuje se da se godišnje u okean izruči oko osam miliona tona plstike, objavljeno je 2015. u studiji u američkom časopisu Sajens (Science). 

Naučnici misle da bi u okeanmima moglo da bude i do 110 miliona tona otpada. Čini se i da ribe i druge morske vrste unose male delove plastike, a još se ne zna kakve su posledice na njihovo zdravlje i zdravlje ljudi koji jedu te ribe. 

Do sada se smatralo da se plastični otpad nagomilava uglavnom u suptropskim vrtlozima koje stvaraju veliki tokovi koji idu ka sredini okeanskih basena.

Izvor: Beta-AFP