Botaničke bašte najbolje hlade u vrelim danima

Foto: Jacob Plumb/Unsplash

Botanička bašta je najbolji način za rashlađivanje tokom vrelih talasa u gradu i može da osvježi vazduh do pet stepeni u gradu pokazala je studija "Ublažavanje urbane toplote zelenom i plavom infrastrukturom: pokretači, efikasnost i buduće potrebe" Univerziteta Sari (Surrey) iz Velike Britanije.

Poslije botaničkih bašti (5,0) najveći potencijal u rashlađivanju, odnosno efikasnom smanjivanju temperature imaju parkovi (3.2), močvare (4,7) kišne bašte (4,7), zeleni zidovi (4,1) i ulično drveće (3,8). Tu su još gradske farme (3.5), parkovi (3.2) i igrališta (2.9).

U međunarodnom istraživanju koje je predvodio Univerzitet Sari kaže se da kombinacija urbanizacije i globalnog zagrijavanja dovodi do pregrijavanja gradova i povećava učestalost i intenzitet ekstremnih toplotnih događaja uslijed klimatskih promjena.

„Rizik od pregrijavanja u gradovima može se ublažiti urbanim zeleno-plavo-sivim infrastrukturama –  ZPSI (GBGI), kao što su parkovi, močvare i projektovano ozelenjavanje, koje imaju potencijal da efikasno smanje ljetnje temperature vazduha. Primjenjujući samo neke od mjera koje opisujemo, gradovi mogu postati otporniji, a njihovi građani mogu biti zdraviji i srećniji“, poručuju naučnici.

Kako navode istraživači, uprkos mnogim pregledima, dokazi zasnovani na kvantifikovanim prednostima ZPSI hlađenja ostaju djelimični, a praktične preporuke za primjenu su nejasne.

„Ovaj sistematski pregled literature sintetizuje bazu dokaza za ublažavanje toplote i srodne zajedničke koristi, identifikuje praznine u znanju i predlaže preporuke za njihovu primjenu kako bi se maksimizirale njihove koristi. Pregledano je 27.486 radova, a najbolje su istražene sljedeće kategorije – zeleni zidovi, parkovi, ulično drveće – zbog svojih mogućnosti hlađenja u gradovima“, poručuju istraživači sa Univerziteta u Sariju.

On navode i da je nekoliko drugih ZPSI dobilo zanemarljivu (zoološki vrt, teren za golf, ušće) ili minimalnu (privatna bašta, parcela) pažnju, jer je bilo manje izvora proučavanja.

Dalje zagrijavanje u narednim decenijama, može rezultovati promjenljivim klimatskim uslovima što bi dovelo do manje efikasnosti u budućnosti.

„Ovaj globalni ZPSI inventar za ublažavanje toplote može pomoći kreatorima politike i urbanističkim planerima u određivanju prioriteta efikasnih intervencija za smanjenje rizika od pregrijavanja u gradovima, popunjavanje praznina u istraživanju i promovisanje otpornosti zajednice“.

Studija je objavljena u stručnom časopisu “Inovacija”, The Innovation.

Urbana toplotna ostrva su fenomen više temperature vazduha u gradovima u odnosu na okolinu, predstavlja najvažniju posljedicu uticaja urbanizacije na klimu.

Zgrade, beton, asfalt i ljudska i industrijska aktivnost urbanih područja su uzrokovali da gradovi zadržavaju višu temperaturu nego okolina. Navedeni materijali i konstrukcije upijaju toplotu, a zatim dugotrajno zagrevaju vazduh.

Vazduh na gradskom toplotnom ostrvu u ekstremnim slučajevima može biti veći i do 11 stepeni u odnosu na ruralna područija grada, prenosi N1.