Izmišljena istorija nepostojeće države

Ni dva dana nakon promocije knjige Čedomira Antića ne stišava se medijska halabuka podignuta oko incidenta koji se na njoj odigrao. Međutim, ono što je u ogromnom broju novinskih, televizijskih i onlajn izveštaja izostalo jeste problematizacija same knjige Istorija Republike Srpske koju uz Antića potpisuje Nenad Kecmanović, dekan banjalučkog FPN-a, a nekadašnji simpatizer Saveza reformskih snaga Ante Markovića.

Ono što odmah upada u oči jeste to da su Kecmanović i Antić pokušali da opišu viševekovnu istoriju bosanskohercegovačkog entiteta koji postoji tek nešto više od dvadeset godina. Takođe, na početku knjige u oči upada tvrdnja da je „Republika Srpska država koja se nalazi u jugoistočnoj Evropi.“ Da bi apsurd bio potpuniji, na naslovnici džepnog izdanja ove kvazinaučne studije nalazi se lik Gavrila Principa. Ovakva zloupotreba člana revolucionarne organizacije Mlade Bosne i antiimperijalističkog borca predstavlja suštinu revizionističkog rada na postjugoslovenskom prostoru. Revizionisti svojim etnocentričnim interpretacijama prošlosti žele da izbace svaki pomen revolucionarne tradicije jugoslovenskih naroda što ostvaruju putem pretvaranja kontinuiteta klasne borbe (kojem pripada i Mlada Bosna) u tobožnji kontinuitet borbe za stvaranje današnjih etnički homogenih i tržišno liberalizovanih (polu)državnih tvorevina, stvorenih na razvalinama države socijalnog staranja.

Nastojanje da se u isti istorijski tok svrstaju Gavrilo Princip i Radovan Karadžić, osnivač Republike Srpske pre koga njena istorija ne postoji, ne predstavlja prvu kontrafaktualnu aspiraciju Čedomira Antića. Ranije ove godine objavljena je knjiga „Alternativna istorija Srbije“ u kojoj zajedno s Predragom Markovićem, članom SPS-a i još jednim učesnikom pomenute tribine na Filozofskom fakultetu, pokušava da odgovori na pitanja kao što su „šta bi bilo sa Srbijom da nije rođen Sveti Sava?“ ili da je „Draža pobedio u Drugom svetskom ratu?“ Autori koji se zapravo i ne bave istoriografijom i društvenom realnošću, već imaginarnim scenarijima u svrhu ideološke manipulacije, mogu se smatrati istoričarima u jednakoj meri u kojoj se neko ko ne priznaje heliocentrični sistem može smatrati astrofizičarem.

Knjiga „Istorija Republike Srpske“ predstavlja vrhunac Antićeve ridikulozne bibliografije. Nakon obrađivanja istorijskih raspleta koji se nisu dogodili, beogradski profesor je pristupio pisanju izmišljene istorije nepostojeće države. Kako bi se održala unapred sročena teza o navodnoj večitoj borbi za Republiku Srpsku, pisanju ove knjige se moralo pristupiti na radikalno romantičarsko-nacionalistički način. To znači da ona ne može da ponudi faktičnu istoriju prostora na kojem se danas nalazi manji od dva entiteta koji čine BiH. Ona nam ne može ponuditi odgovor na jedno od najvažnijih pitanja za svakog ozbiljnog istraživača – kako je u određenoj vremenskoj epohi živela većina stanovništva i na koji način je njihov položaj kreirao društveno-političku realnost? Neodgovaranje na ovo pitanje ne treba da nas iznenađuje, s obzirom na to da objavljivanje ove knjige ionako služi isključivo afirmaciji režima Milorada Dodika i „ovekovljenju“ Republike Srpske, u kojoj velika većina stanovništva živi katastrofalno.

Antić i Kecmanović u potpunosti prećutkuju istoriju radnog naroda i istoriju participacije narodnih masa Bosne i Hercegovine u političkim procesima. U skladu sa time je u potpunosti prećutana i bogata revolucionarna istorija Banja Luke, današnjeg glavnog grada RS-a i grada u kojem radi jedan od autora knjige. Banja Luka je dvadesetih i tridesetih godina prošlog veka predstavljala središte komunističkih aktivnosti u tom delu Kraljevine Jugoslavije, a pripada i dugom spisku gradova u kojima su na opštim izborima 1920. godine komunisti osvojili vlast na lokalnom nivou. Međutim, poglavlje „Između dva rata“ i podnaslov „izbori 1920.“ ovu činjenicu apsolutno ignorišu. Pišući svoj fejsbuk osvrt na proteklu promociju, jedan od govornika – Nemanja Dević, nekadašnji nelegalno izabrani predsednik studentskog parlamenta – požalio je kako su se „žrtvama napravili oni koji su, bez imalo stida, došli da nas usred Beograda nazivaju fašistima zato što razgovaramo o našoj Republici Srpskoj, u krvi i pepelu rođene [sic] uoči 25. njenog rođendana?!“ U čitavom Devićevom moralističkom ispadu tačno je jedino to da Republika Srpska jeste rođena u pepelu i krvi preko sto hiljada žrtava rata u BiH.

Koji god naslov nosila Antićeva i Kecmanovićeva knjiga, prava istorija Republike Srpske će tek morati da bude napisana. Takva studija će nam omogućiti da sagledamo destruktivne posledice bratoubilačkog rata, osiromašenja radnika i radnica i pljačke naroda putem uvođenja neoliberalizma. Ona će nam omogućiti i da shvatimo koliku uvredu za Gavrila Principa i druge istinske velikane bosanskohercegovačke istorije predstavlja svrstavanje u isti koš s zločincima kao što su Karadžić, Mladić ili Krajišnik. Potonjima nije mesto u istoj rečenici s borcima za boljitak većine stanovništva već na smetlištu istorije, a kao njihovo najveće „postignuće“ ostaće zapamćeno rušenje nasleđa Deklaracije o pravima građana BiH donesene na Drugom zasedanju ZAVNOBiH-a u Sanskom Mostu (1944) koje glasi:

„Prvi put u historiji Srbi, Muslimani i Hrvati Bosne i Hercegovine, ujedinjeni u Narodnooslobodilačkom pokretu, stupili su na isti put, počeli da izgrađuju svoj zajednički dom, u čije su temelje uzidane kosti njihovih najboljih sinova. Prvi put u historiji oni su postali kovači svoje sudbine, čvrsto riješeni da jednom zauvijek sahrane vijekovnu mračnu i tešku prošlost i da izgrade državnu zajednicu u kojoj će živjeti u ravnopravnosti, slobodi, miru i blagostanju.“

Marks21