Nekontrolisana sječa i krađa šume predstavljaju jedan od najvećih problema kako u Republici Srpskoj, tako i u ostatku BiH, a ogledalo nezakonitosti i kriminala predstavlja opština Teslić. Južni dio ove opštine, Blatničko – očauški kraj, posjeduje enormna prirodna bogatstva, a na ovom području se praktično svakodnevno vrši (ilegalna) eksploatacija šume. Ipak, od krađe nisu pošteđeni ni ostali šumom bogati predjeli opštine.
Kako je za naš portal potvrđeno iz javnog preduzeća “Šume Republike Srpske”, samo tokom prošle godine evidentirana je bespravna sječa više od 1 000 kubnih metara u rejonu koji pripada ŠG “Borja” Teslić.
“Evidentirana šteta po osnovu bespravne sječe iznosila je 1 038 metara kubnih, a Šume Srpske su podnijele 24 krivične i 126 prekršajnih prijava. Kada je u pitanju ŠG “Borja” Teslić, u direkciju JP dostavljena je informacija da je izvršena kontrola 10. i 12. jula ove godine, prilikom koje su konstatovane određene nepravilnosti koje su se odnosile na to da su stabla za sječu bila nejasno obrojčena, odnosno da se ne vide cifre kolobroja, da je šumski žig nejasno otisnut, pojedina stabla su posječena BEZ DOZNAKE, da se koristi deblovinski metod rada, da se traktori kreću mimo šumskih vlaka, da su sortimenti četinara zatečeni na stovarištu neokorani itd.”, poručuju iz sjedišta preduzeća.
Iz sjedišta preduzeća dodaju i da su po osnovu svega navedenog preduzeli aktivnosti na utvrđivanju odgovornosti lica odgovornih za uočene propuste i nepravilnosti.
Kako naš portal nezvanično saznaje, ovo je samo evidentirana šteta, dok je realno stanje čak i gore, a makar za sada, niti jedna od 24 krivične prijave nije dobila konkretan epilog.
Iz ŠG “Borja” negiraju krađu, ali priznaju žalbe na putnu komunikaciju
Sa druge strane, iz ŠG „Borja“ poručuju da se sječa vrši po planu koji je propisan šumsko-privrednom osnovom, za ŠPP „Usorsko-Ukrinsko“, kao i da nije bilo nelegalne sječe šume u Blatničko-očauškom kraju, ili makar ne ove godine.
„Što se tiče mještana pomenutog kraja, bilo je žalbi na promet saobraćaja putnom komunikacijom Krivaja – Ugodnovići. Mi ulažemo napore da pomenutu dionicu puta održavamo da se njom može nesmetano vršiti saobraćaj za lokalno stanovništvo“, kazao je za naš portal v.d. direktora Stojan Božić.
Međutim da je krađe šume u ovom predjelu bilo pokazuju fotografije koje su u posjedu našeg portala i koje jasno ukazuju da više od sto panjeva nije označeno u sektoru 80, nadomak zaseoka Panića u Gornjem Ugodnoviću. Postavlja se pitanje kako je sječa više od sto stabala mogla da prođe neopaženo i da ŠG “Borja” nema informacija o krađi šume. Članovi našeg tima u ovom dijelu su pronašli i posječena stabla koja su ostavljena iz nama nepoznatih razloga.
Naš portal je već izvještavao o problemu sječe šume u Gornjim Ugodnovićima, kada su mještani ovog sela prijetili kolektivnim iseljenjem zbog uništavanja njihovog puta, kao i dugotrajnog čekanja usljed radova na izvlačenju šume. Podsjećamo, Šumsko gazdinstvo „Borja“ Teslić vrši eksploataciju šume na putu od sela Krivaje do Gornjih Ugodnovića, pri tome blokirajući prolaz lokalnom stanovništvu koje je, nerijetko, primorano da čeka i po nekoliko sati da kamioni završe posao utovara, a radnici ŠG „Borja“ neophodne poslove prije samog utovara drveta. Prohodnost navedenog puta u dužini od sedam kilometara im je od izuzetne važnosti, jer ih praktično spaja sa „ostatkom svijeta“. “Direktor ŠG „Borja“ Stojan Božić tada je negirao da je bilo ikakvih dužih čekanja (samo onih od po, njegovim riječima, nekoliko minuta), kao i da je put u potpunosti prohodan, a rekao je i da je nasut šljunak tako da, kako je istakao, nema nikakvih problema što se tiče prometa automobila.
Nakon mjesec dana ekipa našeg portala je posjetila ovo selo i uvjerila se da se ništa značajno nije promijenilo. Izvlačenje šume se vrši jakim intenzitetom, što je, sigurni su mještani, prouzrokovalo uništavanje puta, kao i životne sredine.
Ko je odgovoran?
Zakon o šumama i Pravilnik o šumskom redu propisuju da se prilikom eksploatacije šume izričito izbjegavaju vodeni tokovi, kao i da je rok za vraćanje šumskih i nekategorisanih puteva u prvobitno stanje 30 dana.
Iz opštine Teslić pojašnjavaju da su Šume Srpske i njihova gazdinstva dužna da nakon eksploatacije šumskih sortimenata saniraju štetu nastalu uslijed eksploatacije šume. Šumska gazdinstva imaju u svojim budžetima obezbjeđena sredstva za ove namjene.
„Štete koje nastaju na putevima i ekološkoj sredini usljed eksploatacije šume su u nadležnosti opštinske komunalne policije i ekološkog inspektora, koji po prijavi mogu dati i kraći rok za vraćanje u prvobitno stanje, te pisati kazne u slučajevima da se eksploatacija šume ne vrši u skladu sa zakonom i propisima. Iako je inspekcija vršila kontrole po prijavi građana i propisivala kazne, teško se može izraziti zadovoljstvo radom kako inspekcije, tako i policije, ne samo u slučaju oštećenja puteva i ekološke sredine uslijed eksploatacije šume, već i po pitanju nelegalne sječe šume“, navode iz opštine Teslić i dodaju da je navedeni problem usko vezan sa djelovanjem nelegitimne skupštinske većine, čija bi saradnja bila potrebna u slučaju odjeljenja za inspekcije sa komunalnom policijom, međutim, kako tvrde iz opštine, to im nije u interesu imajući u vidu da monopol nad eksploatacijom šume u Tesliću imaju lica povezana upravo sa SNSD-ovom skupštinskom većinom.
Prema pisanju portala Srpska info, krajem prošle godine došlo je do smjene direktora ŠG „Borja“ Teslić, gdje je umjesto šefa kluba odbornika SNSD-a u ovoj opštini Miše Stojanovića došao takođe kadar SNSD-a i trenutni v.d. direktora Stojan Božić. Srpska info u svom tekstu „ČIJI JE ČOVJEK NOVI DIREKTOR: Smjena u teslićkoj šumariji pokrenula NIZ PITANJA“ navodi da je trenutni v.d. direktora Stojan Božić, prema riječima njihovih izvora, „čovjek“ Srđana Klječanina, odbornika SNSD-a u Skupštini opštine Teslić.
Srđan Klječanin i Milorad Dodik u zagrljaju
Srđan Klječanin preko porodične firme unazad nekoliko godina uspješno posluje sa Šumama Srpske, naročito sa ŠG „Borja“. Firma „Drvo export d.o.o.“ u vlasništvu Miljane Klječanin, Klječaninove supruge, ima na desetine potpisanih ugovora sa Šumama Srpske.
Ono što je još zanimljivije jeste činjenica da firma „Drvo export d.o.o.“ godinama dobija ugovore i za održavanje i popravku šumskih kamionskih puteva na području ŠG „Borja“.
Tako je Drvo export 2019. godine dobio 63.400 KM od Šuma Srpske KM za popravku i održavanje šumskih kamionskih puteva u Krijavi.
Pare du dobijene, put ostade nepopravljen.
Ako je suditi po ugovorima „održavaju“ se putevi i u Očaušu i u Blatnici, to sve ponovo „održava“ SNSD-ov kadar, Klječanin i porodica.
Drvo export i u 2019. godini dobija 268.135 KM za popravku i održavanje kamionskih puteva u Krivaji, Očaušu, Blatnici, Pribiniću i Čečavi.
Iako se stotine hiljada konvertibilnih maraka obrće, putevi ostaju zatrpani i devastirani, a najveću štetu trpe mještani.
Dodatno zanimljiva činjenica je da je Srđan Klječanin prvi put postao odbornik u SO Teslić na lokalnim izborima 2016. godine. Simptomatično ili ne, upravo se prihodi firme Drvo export enormno uvećavaju od 2016. godine.
Prema podacima APIF-a, ukupni prihodi firme supruge Srđana Klječanina zvanog Rufi u 2015. godini iznosili su 310.244 KM, dok 2016. godine skaču na nevjerovatnih 2.796.646 KM. Svake naredne godine prihodi su samo rasli.
Mještani i dalje trpe štetu!
“Ono što je dobro da ne čekamo više po nekoliko sati da bi došli do kuće, desi se ponekada da čekamo sat vremena. Radovi su nastavljeni i put nam je sve gori, ako ovako nastave put će biti u potpunosti neprohodan, osim za šumska vozila”, požalio nam se stariji mještanin ovog sela.
Da je stanje užasno pokazuju i fotografije koje su zabilježili članovi naše ekipe sa lica mjesta. Pored uništavanja putne infrastrukture jasno se vidi i uništavanje životne sredine. Zatekli smo i motorno ulje neposredno pored rijeke što je samo po sebi krajnje zabrinjavajuće.
Ogromna količina drveta se nalazi u rijeci Krivajici čime se direktno ugrožava životinjski svijet. Ostaci drveta u ovoj rijeci stvaraju prirodne brane tokom bujičnih poplava koje uništavaju putnu infrastukturu. Zahvaljujući nekontrolisanoj sječi šume rijeka Krivajica, desna pritoka Velike Usore, se danas teško može nazvati rijekom.
Ništa nije bolje ni u Oridu, susjednom zaseoku u Ugodnovićima. Bujica koja odnosi put je postala hit na društvenim mrežama, ali to nije spriječilo eksploataciju šume sa ovog područja. Uništen put, balvane u potoku i ogorčenost mještana smo zatekli i u ovom mjestu. Vjerovali ili ne, uništeni put na slici 5 vodi do kuće Gojka Radića, visokog funkcionera SNS-a u Srbiji i nekadašnjeg prvog čovjeka Subotice.
U proteklom periodu stanovnici Očauša su uočili pojačanu aktivnost izvlačenja šume. Konkretno u zaseocima Kljecka, Obratković, kao i u dolini Crkvene. Crkvena je još jedna rijeka koja je praktično stavljena u cijevi. Tokom izvlačenja šume izvođači radova nisu vodili računa o ostacima drveta koji su masovno završili u ovoj rijeci. Donji tok rijeke Crkvene je poznat po mriještenju potočne pastrmke, međutim, egzistencija ribe je sada dovedena u pitanje. Na svakom koraku Crkvene su vidljivi tragovi sječe šume čime je direktno ugroženo mriještenje ribe.
Ipak najbolnija sječa u teslićkoj planini sa najvećim posljedicama se desila prije tri godine u mjestu Jezero, Ugodnovićka planina (jugoistočni masiv planine Očauš). Naime, šumu u ovom dijelu planine mještani zovu Prašuma, zbog toga što je do skoro bila praktično netaknuta. Da se sjeklo nemilice pokazuju slike lagera od prije tri godine.
