Sporne nabavke u trebinjskoj bolnici: Krivice ima, epiloga nema
Foto: Igor Svrdlin
Trebinjsko tužilaštvo utvrdilo je odgovornost direktora Opšte bolnice u ovom gradu Nedeljka Lambete, koji je nabavljao gas po dvostruko većim cijenama i tako zloupotrijebio položaj, nezvanično saznaje eTrafika. I pored toga, predmet protiv njega je proslijeđen Republičkom javnom tužilaštvu, gdje bi, prema riječima naših sagovornika, vrlo lako mogao „da kupi prašinu“ godinama.
Istraživački tim našeg portala raspitao se u kojoj fazi je predmet u vezi sa nabavkom kiseonika u Opštoj bolnici u Trebinju, za vrijeme pandemije korona virusa, imajući u vidu da je on otvoren još prije tri godine.
Podsjećamo, sredinom oktobra 2021. godine, krivične prijave protiv i danas aktuelnog direktora Lambete, te protiv članova Upravnog odbora i bivših direktora Ljubice Miljanović, Borislava Grubača i Vasa Mijanovića, zbog korištenja tehničkog kiseonika u medicinske svrhe, podnijeli su tadašnji narodni poslanici u Narodnoj skupštini RS Nebojša Vukanović i Ljubiša Krunić, te odbornici opozicije u trebinjskoj Skupštini.
Vukanović je nakon toga, 17. januara prošle godine, sam podnio dopunjenu krivičnu prijavu protiv Lambete zbog zloupotreba službenog položaja ili ovlaštenja te nesavjesnog rada u službi.
Okružno javno tužilaštvo u Trebinju prije mjesec dana pitali smo da li su radili na prijavi protiv rukovodstva Opšte bolnice u pomenutom gradu, a u vezi sa nabavkom kiseonika od firme “Milojević Gilje-gas”. Zvaničan odgovor do danas nismo dobili. Na naše telefonske pozive i pitanje da li ćemo dobiti odgovore na upit nezvanično je poručeno kako „odgovori na novinarska pitanja ne predstavljaju minimum radnog procesa za vrijeme trajanja štrajka“, a koji je u toku već mjesec dana.
Utvrđene nezakonitosti
Iako direktor Lambeta odbacuje optužbe iznesene u krivičnim prijavama označivši ih “neutemeljenim”, uz funkcionerima omiljenu rečenicu, “neka nadležni organi rade svoj posao”, eTrafika saznaje da su predistražne radnje potvrdile niz nezakonitosti koje su prijavljene u krivičnoj prijavi protiv rukovodstva bolnice, kao i neke koje prijava nije obuhvatila. Dokazano je da kod nabavke kiseonika za potrebe Bolnice Trebinje u tenderskoj dokumentaciji nisu navedene potpune informacije vezane za vrstu kiseonika koji je nabavljan (medicinski ili industrijski), kao i da nijedan od imenovanih članova komisije, koji su odobravali nabavku, ne posjeduje posebnu stručnost o predmetu nabavke.
Istraga je, takođe, potvrdila da je Lambeta sa bijeljinskom kompanijom „Milojević Gilje-gas“, kao izabranim ponuđačem, zaključio okvirni sporazum, a zatim i pojedinačni, koji je i realizovan. Međutim, on potom ne provodi novi postupak nabavke i ne zaključuje nove pojedinačne ugovore, a što je bio u obavezi, jer okvirni sporazum nema pravno dejstvo. Takođe, utvrđeno je da je u više navrata isporučena količina kiseonika trebinjskoj bolnici fakturisana po višoj cijeni od one koja je definisana pomenutim okvirnim sporazumom, ali i da je sama količina koja je nabavljena veća od predviđene.
Ono što je najviše „zapalo za oko“ istražiocima jeste da je trebinjska bolnica nabavljala kiseonik od firme „Miljević Gilje-gas“ po duplo skupljim cijenama od, na primjer, Univerzitetskog kliničkog centra u Banjaluci.
Saznajemo i da je utvrđeno kako se pravno lice „Milojević Gilje-gas“ u vrijeme isporuke gasa, iako je trebalo, nije nalazilo u evidencijama Agencije za lijekove i medicinska sredstva BiH, niti kao proizvođač, niti kao veleprometnik lijekovima.
Nabavka kiseonika od neregistrovanih dobavljača nastavljena je i nakon 20. avgusta 2021. godine, iako je tog datuma Republička uprava za inspekcijske poslove izdala rješenje kojim se trebinjskoj bolnici to zabranjuje.
“Pribavljeni i ocijenjeni dokazi iz tužilačkog spisa ukazuju stepenom kvalifikovane sumnje da su prijavljena lica, odnosno direktori, zloupotrijebili službeni položaj kada su u postupku javnih nabavki potpisali ugovor o nabavci gasa za potrebe Bolnice Trebinje od 28. aprila 2021. godine“, objasnio nam je izvor blizak istrazi zaključak trebinjskog tužilaštva.
Prekvalifikacija krivičnog djela
Iako prijavljeni zbog krivičnog djela protiv zdravlja ljudi, trebinjsko tužilaštvo, saznaje naš portal, usmjerava se ka drugom krivičnom djelu – zloupotrebi službenog položaja ili ovlaštenja. Do potencijalne prekvalifikacije dolazi zbog toga što su prijavljene osobe na čelu sa Lambetom, imenovana lica na rukovodećim položajima koja su vršila nabavku tehničkog kiseonika, a ne lica koja su bila direktno uključena u liječenje pacijenata.
I pored velikih pomaka u istrazi, eventualna prekvalifikacija krivičnog djela bila je povod da se predmet izuzme trebinjskom tužilaštvu i proslijedi na dalji rad Republičkom javnom tužilaštvu. Obrazloženje je pronađeno u Zakonu o suzbijanju korupcije, organizovanog i najtežih oblika privrednog kriminala, a u kojem se navodi da je zadnje pomenuto tužilaštvo nadležno za slučajeve u kojima je učinilac krivičnog djela lice imenovano od strane Vlade RS, a što je slučaj sa Lambetom.
U kojoj fazi je trenutno predmet protiv direktora trebinjske bolnice nismo uspjeli saznati ni u Republičkom javnom tužilaštvu RS, takođe zbog štrajka.
Prema riječima našeg izvora, postoji opravdan strah da je u toku odugovlačenje samog procesa.
Nedopustivo odugovlačenje
Prema riječima Ljubiše Krunića, bivšeg narodnog poslanika, koji je bio jedan od podnosilaca krivične prijave protiv Lambete i drugih, sporost postupka u slučaju nabavki kiseonika u trebinjskoj bolinici za vrijeme korone, samo je još jedan od dokaza da pravosuđe kod nas ima drugačiji odnos prema ljudima na vlasti, u odnosu na druge građane.
“Nisam znao da predmet više nije u nadležnosti trebinjskog tužilaštva. U svakom slučaju, ne znam da li sudije i tužioci, ne svi, naravno, ali mnogi od njih, imaju strah od političkih moćnika ili je su po srijedi neki drugi interesi, ali je evidentno da se pojedinci štite kako ne bi odgovarali pred zakonom”, kaže naš sagovornik.
On naglašava da je period od tri godine bez konkretnih rezultata nedopustivo dug.
“Naročito ako imamo u vidu o kakvom djelu je riječ. Ako imamo u vidu da je ono počinjeno za vrijeme korone, kada su svi građani na razne načine ispaštali. Ovaj predmet je morao biti urgentan! Prioritet pravosudnih organa je morao biti da se utvrdi da li su Lambeta i drugi krivi, a proces morao biti vođen puno brže. Sa druge strane, tužbe za klevetu, protiv opozicionara, među kojima sam i ja, a naravno, Nebojša Vukanović je tu broj jedan, idu nevjerovatno ekspresno. Kad tužbu podnesu Luka Petrović ili Nenad Nešić, nema nikakvih odugovlačenja”, kaže Krunić.
Štrajk paralisao pravosudni sistem RS
Podsjećamo, radnici u pravosuđu RS stupili su u generalni štrajk 28. februara, od kada je u 34 suda i tužilaštva u RS obustavljen proces rada uz poštovanje zakonskog minimuma.
Među glavnim zahtjevima sindikata je da se procenat povećanja plata svih zaposlenih uskladi sa procentom povećanja plata nosilaca pravosudnih funkcija. Takođe, traže da se prestane sa diskriminacijom radnika pravosudnih institucija u odnosu na sudije i tužioce pri isplati regresa, toplog obroka i naknada po osnovu radnog staža, o čemu je eTrafika detaljno pisala u tekstu Diskriminacija koja ne boli: Sudije i tužioci tužbama povećavaju velike plate.
S druge strane, štrajk radnika u pravosuđu potpuno je paralisao privredni krvotok Srpske, kojoj brojni privredni subjekti prijete tužbama za naknadu štete koju su pretrpjeli zato što nisu mogli da dobiju izvode iz sudskih registara. Problem imaju i svi koji žele da konkurišu na radna mjesta koja među uslovima zahtijevaju i potvrdu o nekažnjavanju, koju, trenutno ne mogu da dobiju.
