Opština Bosansko Grahovo je jedna od najsiromašnijih i najnerazvijenijih opština u BiH, pa i široj regiji. Razlozi za to su mnogobrojni, od toga da je Grahovo uglavnom povratnička opština naseljenja prije rata uglavnom Srbima, dok je nakon Mirovnog sporazuma u Dejtonu ovaj gradić „pripao“ hrvatskim teritorijama u FBiH. Nakon rata u ovaj grad se ponovo vraćaju Srbi čiji su kandidati najčešće pobjeđivali na izborima za lokalnu administraciju. Posljednjih godina, zanimljivo, ovdje se smjenjuju na vlasti SNSD Milorada Dodika i SNS kao vjerovatno druga najuticajnija stranka Srba povratnika u FBiH. Iako su Dodik i predsjednik Srbije i matičnog SNS-a Aleksandar Vučić, makar formalno, u najboljim mogućim odnosima, to se ne može reći za lidere lokalnih odbora ovih stranaka u opštinama u FBiH.
Grahovo, iako izuzetno bogato prirodnim resursima, poznato i prije rata kao svojevrsna vazdušna banja u nekadašnjoj SFRJ, od rata pa do danas prednjači, na žalost, u negativnim trendovima. Do skora nisu imali ni adekvatan Dom zdravlja, pa tako za bilo koji ozbiljniji zdravstveni pregled moraju ići u Livno koje je udaljeno 70-tak kilometara. Bosansko Grahovo jedina je opština u Livanjskom kantonu bez srednje škole i jedina koja ima u funkciji samo jednu osnovnu školu.
Fudbalski klub Grahovo nekada je bio ponos mještana Grahova, a danas nema nijednog registrovanog fudbalera. Ipak, i pored toga, klub se podržava od strane opštine a dobio je i pismenu podršku zahvaljujući kojoj je dobio i finansijska sredstva od strane Vlade Srbije i od Kantona 10 kojem Grahovo pripada.
Aktuelni načelnik opštine Uroš Đuran (SNSD) potpisao je preporuku u ime Opštine Grahovo za FK Grahovo za održavanje “OMLADINSKOG TURNIRA PREODAC 2022”, u vezi javnog poziva koje je raspisalo Ministarstvo spoljnih poslova u saradnji sa dijasporom i Srbima u Regionu. Navedeni turnir još uvijek nije održan.
Duško Radun je predsjednik stranke SNS u FBiH, a bio je i načelnik opštine Bosansko Grahovo od oktobra 2015. do oktobra 2018.godine kada je, kako kaže, smijenjen zahvaljujući “zakulisnim spletkama SNSD-a Milorada Dodika”.
Radun za portal Gerila tvrdi da je Dragan Salić predsjednik, osnivač i faktički vlasnik više udruženja u B.Grahovu, a koja su sva registrovana na jednoj adresi – Sarajevska 1 i da sva ta udruženja služe isključivo za sticanje finansijske koristi za samog Salića, budući da nijedno od tih udruženja nema nijednog registrovanog člana.
“KUD Grahovo je trebalo da održi manifestaciju “Zaigraj uz srpska kola i pojedi sve sa stola“ i dobijene su pare od strane Srbije u iznosu od 200.000 dinara ali to nikada nije održano jer ne postoji nijedan član tog KUD-a. Jedini KUD koji postoji u Grahovu je SKUD “Gavrilo Princip” koje nije na budžetu Opštine B.Grahovo, koje nije dobilo novac odnosno pomoć iz Srbije jer nas oni, iz vlasti, konstatno ignorišu a preporuke pišu samo za nepostojeći KUD Grahovo. SKUD “Gavrilo Princip” čiji sam ja predsjednik, ne može već godinama dobiti preporuku za pomoć iz Srbije bez obzira što mi postojimo, radimo i brojimo oko 70 članova”, kaže za Gerilu Radun.
“Što se tiče fudbalskog turnira, igrom slučaja ja sam i dalje aktivan fudbaler, u Drvaru vodim jednu ekipu. Pokušao sam da dogovorim sa tim Salićem da napravimo memorijalni turnir u pomen jednom igraču koji je tragično izgubio život, to je bilo prije jedno 7-8 godina, i taj Salić je novac skupljao i na kraju zaržao taj novac za sebe. Nedavno sam ga zvao i rekao da ukoliko uđem u kantonalnu skupštinu, a ućiću jer sam nosilac liste, da ću sve učiniti kao poslanik i delegate u Domu narod Parlament FBiH da sve te njegove manhinacije istjeram na čistac”, izjavio je Radun.
Radun ističe da je Opština Bosansko Grahovo izdvojila po 10.000 KM za obnovu stadiona NK/FK Grahovo, kao i za KUD Grahovo za koje bi se trebale srediti prostorije OŠ Miloš Tica u selu Preodac.
“U samom Preocu, selu u kojem se nalazi ta škola, ne živi ni pet porodica niti tamo ima kakve potrebe za bilo kakvim kancelarijama. Salić je inače rodom iz tog sela. Salić to koristi vješto, on kao obnavlja te neke ruševine. Sa druge strane Mile Princip je tražio od Opštine samo da mu ustupi tu školu pa da on svojim sredstvima preuredi taj prostor za smještaj za turiste, ali to je odbijeno, a sada su Saliću dali i prostor i novac za obnovu te škole. Isto se radilo i sa FK Grahovo, kojem se daje novac a taj klub nema nijednog jedinog člana, čak ni u mlađim kategorijama. A sada je opština dala 10.000 KM za sanaciju mokrih čvorova za takav klub, ja prosto ne mogu da vjerujem. Kroz taj dio preporuka se jasno vidi da je Dragan Salić dogovorio “posao” sa Urošem Đuranom i da to rade godinama. Salićev je i taj Centar za razvoj i ekonomiku sela, FK Grahovo, KUD Grahovo, pisao je monografije, knjigu “Od Berlina do Dejtona”, njegov je i računovodstveni biro, sudski je vještak, njegovi papiri kada ih predaje i aplicira za bilo šta su na prvu ruku – uredni, odnosno on zna da ih pripremi da tako izgledaju, ali u stvarnosti ništa od toga ne postoji jer nema članova, ni fudbalskog kluba, ni kulturno-umjetničkog društva”, naglašava Radun.
“Nestvarno je zaista koliko taj čovjek ima udruženja i sva su na jednoj adresi – Sarajevska 1 u B.Grahovu. Ja kada sam bio načelnik opštine pronašao sam odluku Federalnog ministarstvo koje je 2015.godine dodijelilo 70.000 KM FK Grahovo za uređenje dijela tribune i zgrade svlačionica FK Grahovo i od toga ništa nije uloženo u te prostorije. Jedino konkretno ulaganje je bilo 15.000 KM kada sam ja bio načelnik i tada je na prostorije kluba stavljena PVC stolarija. Sve ostalo nije jedan jedini esker potrošen za sine novce koje je Salić dobijao za svoja udruženja. Čim sam ja prestao biti načelnik Salić je opet počeo “sarađivati” sa načelnikom opštine B.Grahovo”, ističe Đuran.
Skupštinska većina predvođena SNSD-om je, kako tvrdi Đuran, ove godine izglasala finansijska sredstva za sanaciju prostora FK Grahovo i sanaciju OŠ MIloš Tica za potrebe KUD Grahovo sa po 10.000 KM, ali obrazloženje za njih kao i same odluke nikada, i pored zahtjeva odbornika opozicije, nisu dostavljene i to je vjerovatno jedini takav slučaj u cijeloj BiH.
“Nevjerovatno je da Đuran potpiše dokument kojim podržavate fiktivno kulturno-umjetničko udruženje a ne date podršku SKUD “Gavrilo Princip” koje broji 70 članova”, ističe Đuran.
Mile Princip iz SKUD “Gavrilo Princip”, potomak Gavrila Principa, a koji je godinama održavao obnovljenu rodnu kuću svog pretka i zasigurno najpoznatijeg Grahovljaka u istoriji, kaže da je zbog mahinacija u opštini B.Grahovo i napustio to mjesto i preselio u Beograd. Ogorčen je, kaže, na aktuelnog načelnika Đurana koji je i kroz papire dao podršku KUD Grahovo koje je, kako ističe, nepostojeće i bez ijednog člana, dok SKUD “Gavrilo Princip” nije dobijalo nikakvu podršku za sve ove godine.
“Načelnik Grahova Uroš Đuran je dao preporuku za Ministarstvo inostranih poslova Srbije za taj KUD Grahovo za koje je dobijeno oko 200.000 dinara. Taj Salić isto radi i sa tim fudbalskim turnirom koji se kao održava u selu Preodac koji se kao održava unazad pet godina svake godine, a zapravo se nikad ne održi, a dobije novac”, ističe Princip.
Udruženja koja vodi Dragan Salić su i Udruženje privatnih šumovlasnika Naša Šuma i Centar za razvoj i ekonomiku prirodnih resursa Bosansko Grahovo koja su takođe registrovana na istoj adresi – Sarajevska 1 u B.Grahovu.
Oba udruženja su aplicirala za asfaltiranje regionalnog puta Grahovo-Glamoč tačnije za dio puta kroz Veliko Tičevo.
Za sve ove projekte Opština Salićevim udruženjima izdaje odgovarajuće preporuke, najčešće za Program pomoći održivog projekta a koje implementira Federalno ministarstvo raseljenih osoba i izbjeglica. Zanimljivo je da i sama opština aplicira na isti program ali da najčešće ne prolazi na tim konkursima, dok Salićeva udruženja redovno prolaze na konkursima i dobijaju novčana sredstva.
“Salićeve namjere odavno su poznate jer sredstva koja legnu na račun njegovih fantomskih udruženja vidi samo on i par pojedinaca koji budu pokriće za ove ludosti. U sadašnjim projektima učestvuje načelnik jer za svako Salićevo udruženje napiše preporuku opštine. Ono što je veoma važno za ovaj Javni poziv jeste da su prošli projekti nekih udruženja a opština Grahovo je aplicirala vjerovali ili ne sa čak 44 projekata. Stručnost i znanje načelnika Đurana je došlo do izražaja ili je to mazanje očiju javnosti i podjela pljena sa Salićem da njegovi projekti prođu”, stoji u saopštenju stranke SNS objavljenom na zvaničnom FB profile ove stranke.
“Svakim novim danom ispliva po jedna skandalozna preporuka, za udruženja iza kojih godinama stoji Dragan Salić. Oživljavljanje ovih udruženja na kojima Dragan Salić godinama izvlači pare od raznih ministarstava, međunarodnih organizacija, institucija širom BiH omogućio je načelnik Uroš Đuran”, ističe Duško Radun u razgovoru za Gerilu.
Aktuelni načelnik opštine Bosansko Grahovo Uroš Đuran negira tvrdnje Raduna i Principa i tvrdi da se u opštini B. Grahovo sve radi po zakonu.
“Opština ne finansira nijedan od projekata nevladinih organizacija, kao što su KUD Grahovo i FK Grahovo. Oni jesu tražili proljetos pismo podrške za neke svoje projekte i mi smo to podržali, prošli su sa dva projekta za podršku od Vlade Srbije, program za dijasporu, a sada im je prošao projekat pred Federalnim ministarstvom gdje su dobili po 10.000 KM za KUD, odnosno fudbalski klub. KUD je dobio novac za renoviranje osnovne škole u Preocu, a fudbalski klub je dobio novac za sanaciju nekog mokrog čvora na stadionu”, kaže za Gerilu načelnik opštine Uroš Đuran.
Đuran je potvrdio da jeste potpisao preporuke za KUD Grahovo, kao i FK Grahovo.
“Hoće li to oni ispoštovati što su pisali na javnom pozivu, to je do njih, nije do opštine. To što Radun (bivši načenik) priča, to je njegov problem”, ističe Đuran.
Đuran ističe da je ostlo problema oko ranije adaptacije, odnosno postavljanja stolarije na prostorije FK Grahovo, kada je Radun bio načelnik, jer jedan dio fakture nije isplaćen a ugovor sa izvođačem radova nikada nije bio potpisan.
Na naše pitanje da li mu je poznato da li KUD Grahovo ima ijednog aktivnog člana, budući da je on lično, kao načelnik opštine, izdao nekoliko preporuka za javne konkurse gdje je KUD Grahovo dobio finansijska sredstva, Đuran je rekao da se za te informacije obratimo predsjedniku KUD-a Draganu Saliću.
Zgrada Opštine Bosansko Grahovo
Na naše pitanje zašto je izdata preporuka za KUD kojim se omogućuje dobijanje finansijskih sredstava od Vlade Srbije, ali i Federalnih ministarstava, ukoliko nije poznato ima li KUD Grahovo uopše ikakvo članstvo, Đuran nije imao odgovor.
“Morate pitati Dragana Salića ima li taj KUD članove ili nema. Ja ne znam”, kaže Đuran.
Na pitanje novinara Gerila da li ima saznanja da li FK Grahovo ima ijednog člana, Đuran takođe nije imao odgovor. Kada smo pitali kada je posljednji put FK Grahovo odigrao makar i revijalnu utakmicu, Đuran je rekao da je to bilo prije nekoliko godina.
Iako smo telefonski razgovarali sa aktuelnim načelnikom Đuranom, tražili smo i zvanični odgovor Opštine kako i na koji način podržava KUD Grahovo, odnosno FK Grahovo.
Na pitanja nam, ipak, nije odgovoreno, odnosno odgovoreno nam je da nismo dostavili zahtjev za pristup informacijama u skladu sa važećim zakonima.
Takođe, za odgovore na pitanja ostali smo uskraćeni i od strane Vlade Hercegbosanske županije, odnosno Kantona 10. Odgovore na pitanja nismo dobili do renutka objavljivanja ovog teksta.
Kontaktirali smo i Dragana Salića, predsjednika i osnivača mnogobrojnih nevladinih organizacija u Bosanskom Grahovu sa pitanjem da li navedena udruženja postoje, u smislu imaju li i realno postojanje, odnosno članstvo.
“Kako bolan ne postoje ta udruženja? Imam sedam registara o tome. A postoje i veterani i u jednom i u drugom udruženju. Ne može neko mlade dječake voditi da igraju utakmice u Livno, jednostavno nije sigurna bezbjedonosna situacija. Veterani KUD-a obilježe istorijski čas u rodnoj kući Gavrila Principa na najvišem nivou”, kaže za Gerilu Salić.
Salić kaže da FK Grahovo igra revijalne utakmice, kao i da je posljednju utakmicu odigrao prije nekoliko mjeseci u Banjaluci.
On na Radunove tvrde kaže da bivši načelnik Grahova zapravo ne razumije da je kranji cilj ovih projekata da pomognu povratnicima u ovu opštinu.
Na pitanje da li ima zaposlenih u ovim udruženjima Salić kaže da trenutno nema zaposlenih, jer se sve obavlja u uslovima ad hoc zapošljavanja i potreba.
Salić je široj javnosti poznatiji kao sudski vještak i vlasnik i direktor Centra za vještačenje i procjenjivanje “Zenit” d.o.o. Banja Luka.
Novinar i bloger Slobodan Vasković je u septembru prošle godine objavio tekst u kojem tvrdi da je upravo Salić tvorac lažnog vještačenja sačinjenog za potrebe Uprave za indirektno oporezivanje BiH odnosno za procjenu prostora u vlasništvu Mileta Radišića za čiju je kupovinu bila zainteresovana UIO.
Zanimljivo, na izborima za članove savjeta mjesnih zajednica u Banjaluci održanim u februaru ove godine, Salić je izabran kao predstavnik SNSD-a u MZ Nova Varoš.
Aktuelni načelnik opštine B.Grahovo Uroš Đuran takođe je, kao i Salić, član SNSD-a i jedan od vodećih ljudi ove stranke u FBiH.
