Identifikovani su geni besmrtnih meduza koji mogu objasniti njihov dug život

 Foto: Jeffrey Hamilton

Naučnici su otkrili da besmrtna meduza ima duple kopije gena koji štite i popravljaju DNK. Otkriće bi moglo da pruži bolji uvid u proces starenja kod ljudi i zdravstvene uslove povezane sa kasnijim životom.

Meduze obično počinju svoj život kao plutajuće larve. Na kraju se vežu za morsko dno i razvijaju se u polipe. Polipi se sami kloniraju i formiraju kolonije koje "izbacuju" meduzu (slika ispod). Obično se nakon toga njihov život završava. Ali ne u slučaju Turritopsis dohrnii, besmrtne meduze.

Izvor: index.hr

Da li su ove meduze zaista besmrtne?

Tehnički gledano, T. dohrnii meduze ne žive vječno, ali ne umiru ni. Najjednostavnije objašnjenje je regeneracija. Naime, u stresnim ili opasnim situacijama one se pretvaraju u ciste, ponovo se vezuju za morsko dno i vraćaju se u stadijum polipa. Oni mogu ponoviti ovaj ciklus neograničen broj puta, piše New Scientist. 

Da bi tačno saznali kako besmrtna meduza sprječava starenje, biolog Marija Paskual-Torner sa Univerziteta Ovijedo u Španiji i njene kolege su sekvencirali genom ovog „besmrtnog“ stvorenja i uporedili ga sa genomom srodne, ali smrtonosne grimizne meduze (Turritopsis rubra).

Otkrili su da besmrtna meduza ima dvostruko više kopija gena povezanih sa popravkom i zaštitom DNK. Ovi duplikati vjerovatno proizvode veće količine zaštitnih i regenerativnih proteina. Meduze su takođe imale jedinstvene mutacije koje su spriječile deobu ćelija i propadanje telomera, zaštitnih kapa na hromozomima.

"Sljedeći korak je istraživanje ovih genskih varijanti kod miševa ili ljudi"

Da bi utvrdili kako se T. dohrnii vraća u oblik polipa, naučnici su pogledali koji su geni bili aktivni tokom ove metamorfoze. Otkrili su da je "ućutkao" razvojne gene kako bi vratio ćelije u prvobitno stanje i aktivirao druge gene koji omogućavaju novoformiranim ćelijama da se ponovo specijalizuju.

Biolog Maria Pia Miglietta sa Teksaškog univerziteta A&M u Galvestonu ističe da se grimizni žele takođe može vratiti mladima, samo ne tako često kao kod T. dohrnii. Ona je upozorila da njihovo poređenje može otkriti razlike u stepenu besmrtnosti, ali ne i ključ za vječni život.

Međutim, Pascual-Torner vjeruje da bi geni koje su identifikovali mogli biti relevantni za razumijevanje procesa starenja kod ljudi i da bi mogli poslužiti kao inspiracija za regenerativnu medicinu ili pružiti uvid u bolesti povezane sa starenjem kao što su rak i neurodegeneracija.

„Sljedeći korak je istraživanje ovih varijanti gena kod miševa ili kod ljudi“, rekao je Pascual-Torner.

Istraživanje naziva Comparative genomics of mortal and immortal cnidarians unveils novel keys behind rejuvenation objavljeno je u časopisu Proceedings of the National Academy of Sciences.